Trolltunga jest jednym z najniezwyklejszych miejsc na ziemi. Twór o którym zapomniała grawitacja. Norwegowie wierzą, że gdy staniesz na krawędzi jęzora północne wiatry zabiorą ze sobą wszystkie Twoje troski.
Trolltunga jest najbardziej znaną skałą w Norwegii wysuniętą niczym jęzor w 700. metrową przestrzeń jeziora Ringedalvatnet. Wystaje od zbocza góry, 10 km od Tyssedal na płaskowyżu Hardngervidda.
Ta efektowna skalna skocznia przyciąga 100.000 turystów rocznie. Obecnie Trolltunga generuje około 320 milionów dochodów związanych z zakwaterowaniem, wyżywieniem i transportem.
Jak powstała Trolltunga
Jak głosi legenda Trolle oświetlone promieniami słońca zmieniają się z skały. Jeden z nich, wyjątkowo zbuntowany olbrzym na złość legendzie wystawił swój jęzor prosto w słońce i cóż, skamieniał. Czy taka wersja jest wystarczająca, dla geologów zapewne nie, ale czy nie brzmi lepiej niż to że….
Trolltungę wyrzeźbił lodowiec, który pokrywał większość Norwegii i Skandynawskiego lądu. Lodowata woda zmroziła skałę i oderwała od góry pozostawiając tylko skalny kikut, miejscowi nazwali skałę Językiem Trolla.
Droga na Trolltunga
Samochodem: jedź Rv13 do Tyssedal i kieruj się znakami na P2 Skjeggedal, gdzie znajduje się płatny parking. Możesz również skorzystać z autobusu wahadłowego z Oddy.
Jeśli pojedziesz autobusem aż do górnego parkingu P3 Mågelitopp lub zarezerwujesz jeden z niewielu tam parkingów, podróż do Trolltunga będzie krótsza. Stąd powinieneś liczyć 7-10 godzin na 20-kilometrową podróż w obie strony.
Parking P1 TYSSEDAL
- 220 miejsc parkingowych
- około 300 kr za dobę
- + ewentualnie transport na wyżej położone parkingi P2 i P3
- trasa 40 km
- czas 15 godzin
- różnica wysokości 1040 m
- całkowita różnica wysokości 2000 m
Parking P2 SKJEGGEDAL
- 180 miejsc parkingowych
- około 500 kr za dobę
- + ewentualnie transport na parking P3
- droga dla małych kampingów i minibusów do 5,2 m
- trasa 28 km
- czas 8-12 godzin
- różnica wysokości 800m
- całkowita różnica wysokości 1200m
Parking P3 MÅGELITOPP
- 30 miejsc parkingowych
- dojazd prywatną drogą
- 600 kr za dobę
- tylko z wcześniejszą rezerwacją
- trasa 20 km
- czas 7-12 godzin
- różnica wysokości 320m
- całkowita różnica wysokości 320m
Parking P2 Skjeggedal idziesz wąską brukowaną drogą, która wije się do P3 Mågelitopp, który jest 400 metrów wyżej. Ten pierwszy etap ma 4,3 km i może zająć nieco ponad godzinę. Jeśli zaczniesz wędrówkę górską z poziomu P3, oczywiście zaoszczędzisz czas i wysiłek!
Kiedy budzik dzwoni o 4.30 zrywamy się na równe nogi, 5.30 jesteśmy na parkingu w Skjeggedal, niestety ruszamy z poziomu P2, bo na wyższym parkingu nie ma już miejsc, spóźniliśmy się z rezerwacją.
Ta opieszałość kosztuje nas dodatkowe 800 metrów pod górę. To oznacza, że mamy 28 kilometrów do przejścia. Czyli jakieś 8 do 12 godzin.
Jest chłodny, rześki poranek, ale słońce zwiastuje lampę przez cały dzień. Wiemy, że chodzenie po górach w słońcu wcale nie jest takie przyjemne, idziemy po śniegu, a ten oślepia bardzo. Na szczęście wysokie szczyty zasłaniają jeszcze promienie słońca i robimy jakieś osiem kilometrów w cieniu.
Szlak na Trolltungę jest dobrze oznakowany. Piękny. Zadeptany. Z wieloma płaskowyżami. Z których podziwiamy głębokie wody jezior.
Kolej Tyssedal
Zaczynając trasę mijamy tory, po których jeździła kolejka i która zatrzymała się na dobre w 2011 roku. Woziła wagonikami towary i ludzi przez 100 lat. Gdy miejscowi ludzie budowali chaty. Wjazd o długości 930 metrów, wciągał towary i robotników w kilka minut.
W Wielkanoc 1955 roku zdarzył się śmiertelny wypadek, jedna z dwóch lin pękła. Wagon był pełen ludzi. Dwie osoby zginęły, kilka zostało ciężko rannych.
Tor został zamknięty, a rok później odrestaurowany na potrzeby mieszkańców Tyssedal i Skjeggedal. Kiedy kolejka stanęła prezes firmy Tyssefaldene A.S. w 50. rocznicę powstania firmy w 1956 roku, obiecał budowę nowej kolei, ale skończyło się na niespełnionych obietnicach. Gdyby chcieli podjąć się budowy nowej kosztowałaby 30 milionów koron.
Powstała za to droga dojazdowa, tak by właściciele licznych domków i hytt mogli do nich dojechać. Droga okazuje się najgorszym i najtrudniejszym odcinkiem szlaku.
Pierwsze 800 metrów pięknej nowej drogi asfaltowej Måglivegen z 17. zakrętami i nachyleniem 17. stopni jest żmudne i monotonne, a schodząc w dół najbardziej obciąża kolana.
3 szlaki na Trolltunga
Wersja samodzielna
Możesz zacząć z parkingów wymienionych powyżej dobrze oznakowanym szlakiem z możliwością uzupełniania wody po drodze i rozbiciem namiotu.
Wersja luksusowa
Z Trolltunga Adventures www.trolltungaadventures.com z przewodnikiem, pysznym jedzeniem i gotowymi namiotami. Dla chętnych, jest możliwość spania w specjalnych kapsułach na płaskowyżach między szczytami. Zapewne jest to niezapomniane doświadczenie.
Wersja wymagajaca
Około 2012 roku, kiedy już reszta świata odkryła Trolltungę, właściciel Hotelu Trolltunga zapalony przewodnik, założył Klub Trolltunga Activ, wtedy też powstał szlak Via Ferrata prowadząca zboczem góry.
Szlak na Trolltungę
Etap 1
Szlak jest dobrze oznakowany, zaczyna się w płaskim terenie i prowadzi przez wysoką dolinę. Po trzech czwartych marszu wspinasz się stromo po zboczu góry do Gryteskaret.
Jest to jeden z najbardziej wymagających odcinków na trasie Trolltunga. Po kwadransie wysiłek rekompensuje wspaniały widok.
Etap 2
Kolejna stroma wspinaczka prowadzi do Trombeskar i pięknej doliny, popularnej wśród turystów spędzających noc w namiotach. Ścieżka wije się wokół małego jeziora do Store Floren.
Fantastyczny widok otwiera się na Ringedalsvatnet, jeziora, które leży daleko w dolinie poniżej Ciebie. To idealne miejsce na przerwę i przekąskę i napełnienie butelek wodą.
Etap 3
Ścieżka do Trolltunga biegnie starożytną trasą przez Hardangervidda. Dawniej rolnicy wykorzystywali ten obszar jako letnie pastwisko dla swoich zwierząt. Możesz zobaczyć pozostałości starej stajni.
Kiedy na początku XX wieku zbudowano elektrownię wodną w Tyssedal i wyżej położonych górach, do transportu materiału i do pomocy przy najcięższych pracach używano koni.
Etap 4
Następnie mijasz Hestaflåene płaskowyż położony 900 m npm. gdzie kiedyś pasły się konie. Znajdziesz tu również wodospad. Powinieneś korzystać z mostów by przekroczyć Endåen niezależnie od tego, czy rzeka jest sucha.
Ważne jest, aby pozostać na szlaku, aby uniknąć uszkodzenia wrażliwej górskiej roślinności.
Etap 5
Ścieżka znowu stromo wspina się do Endanuten. W Tyssehøl przekraczasz koryto rzeki, które kiedyś prowadziło wodę do Tyssestrengene. Ten bliźniaczy wodospad był najwyższym i jednym z najpiękniejszych wodospadów w Norwegii, z 312 metrami swobodnego spadku i całkowitą wysokością 646 metrów.
Etap 6
W XIX wieku wodospad był jedną z głównych atrakcji turystycznych kraju. Ale w 1967 roku Tyssestrengene została osuszona a jezioro zostało skierowane do Tysso II, elektrowni zbudowanej głęboko w górach w Skjeggedal.
Mijasz też zaporę – i, co zaskakujące, ładną plażę. Od tamy woda jest teraz prowadzona do tuneli i do turbin w Tysso II.
Etap 7
Nieco dalej ścieżka zwęża się i należy zwrócić szczególną uwagę na krawędź klifu i wysoki spadek. Nagle pojawia się Trolltunga! Ostatnie cztery żelazne stopnie które ułatwiają zejście na Trolltunga i jesteś u celu!
Etap 8
Jęzor jest szeroki, więc wejście na niego nie jest problemem. Ale musisz być ostrożnym, bo tutaj rządzą siły natury. Sama wędrówka jest wspaniała. Trasa jest dobrze oznaczona i widoczna.
Czasem porośnięta mchem na głazach czasem górskim zboczem, z którego majaczy grafitowe jezioro. Wygląda jak fiord w pomniejszeniu i już wiesz dlaczego Trolltunga jest jedną z największych atrakcji Norwegii.
Kiedy iść na Trolltunge
Na wycieczkę do Trolltungę można wybrać się praktycznie prawie przez cały rok.
1 czerwca- 30 września to sezon, wtedy warunki są najlepsze, ale mogą być roztopy i błoto.
1 październik- 31 maj spodziewaj się śniegu i lodu.
Pogoda w wysokich górach może się szybko zmieniać. Koniecznie sprawdź prognozę pogody przed rozpoczęciem wyprawy na yr.no lub storm.no
Zaplanuj wyprawę na Trolltungę
Niestety zdarzają się akcje ratunkowe na Trolltunge, najczęściej z powodu wypadku, ale też słabego sprzętu i niewystarczającej zdolności przewidywania.
Nawet w słoneczny letni dzień zabierz ze sobą ciepłą i wodoodporną odzież na wypadek, gdyby nagle i niespodziewanie zmieniła się pogoda.
Co zabrać na Trolltungę
Musisz być w dobrej kondycji fizycznej!
Podróż do Trolltunga jest długa i wymagająca. Jeśli nie masz bardzo dobrej choroby serca lub innego problemu zdrowotnego, nie powinieneś odbywać tej podróży!
Jeśli nie jesteś przyzwyczajony do całodziennych wędrówek – zwłaszcza wędrówek po górach lepiej wybierz inną atrakcję.
Oszczędzaj się i miej siłę w rezerwie!
Nie spiesz się na wędrówkę, zwłaszcza gdy szlak jest stromy. Pij dużo wody i jedz pożywne posiłki aby nabrać nowej energii. Podczas wędrówek po górach wskazane jest spożywanie posiłków co dwie godziny.
Ryzyko wypadków jest większe, gdy jesteś zmęczony i rozkojarzony.
Nie zabieraj dzieci i zwierząt w góry!
Zalecamy, aby wszyscy uczestnicy wycieczki mieli co najmniej 12 lat. A psy były w dobrej kondycji i odpowiedniej rasy. (jamniki i pekińczyki nie są rasami górskimi).
Dzieci są szczególnie wrażliwe na zmienne temperatury. Nie ryzykuj ich przegrzaniem i odwodnieniem. Pamiętaj, że na górze zawsze jest chłodniej i bardziej wietrznie niż nad fiordem.
Chroń się przed słońcem!
Zakryj się i używaj kremu przeciwsłonecznego o wysokim współczynniku. Jeśli jest chłodny wiatr, możesz nie zauważyć poparzenia słonecznego, dopóki nie będzie za późno.
Co robić w sytuacjach awaryjnych
Na górze znajdują się dwie kabiny ratownicze. Na Store Floren jest pierwsza kabina ratownicza. Tutaj możesz szukać schronienia na wypadek burzy lub innej sytuacji awaryjnej.
W kabinie ratowniczej znajdziesz śpiwory i koce oraz prowiant. Druga kabina ratunkowa znajduje się na górze Endåen.
Jeśli pilnie potrzebujesz pomocy, zadzwoń pod numer 112. Dokładnie opisz swoją sytuację i miejsce, w którym się znajdujesz.Czas jest najważniejszy. Ważne jest, aby ekipa ratownicza mogła Cię szybko znaleźć. Upewnij się, że jesteś dobrze zabezpieczony i widoczny.
Uwaga: jeśli potrzebujesz akcji ratunkowej na norweskim pustkowiu, nic Cię to nie kosztuje.
Transport publiczny
Do Odda dojedziesz z Voss, Bergen, Stavanger i Oslo. Możesz zaplanować i sprawdzić podróż na stronie www.en-tur.no
Transportem okręgu Vestland
Z Odda lokalne połączenia autobusami wahadłowymi znajdziesz na www.reise.skyss.no dojeżdżają bezpośrednio na parkingi przy szlaku.
Z lotniska
Do Odda z Haugesund około 2,5 godziny drogi, z Bergen 3 godziny, ze Stavanger 4 godziny, z Oslo 6 godzin.
Historia jęzora Trolltunga
Pierwsze Zdjęcie z Trolltunga powstało w 1967 roku, ale opublikowane dopiero w 1971 roku. Zrobił je robotnik Andreas Vodahl i Bartholda Hegemann, który był modelem. To zdjęcie z Trolltunga z mężczyzną siedzącym na końcu języka zdobi tysiące pocztówek.
Dziennikarz Jan Gravdal napisał artykuł o historii tego zdjęcia. Nie spodobało się to lokalnym władzom, które uznały, że zachowanie starców było nierozsądne. By nie namawiać ludzi do ryzykownych zachowań ukryto ten fakt przed światem.
Tak minęło jeszcze wiele lat zanim świat poznał Tyssedal i Trollowy Język. Dziś jest główną atrakcją dla turystów z całego świata, dzięki mediom społecznościowym, ale również dzięki lokalnym władzom, które polubiły ryzyko. Dziś znajduje się koło Preikestolen wśród najpopularniejszych wycieczek na świecie.
Pewien amerykański magazyn internetowy The Huffington Post uznał Trolltungę za jedno z dziesięciu najlepszych miejsc do wędrówek oraz nazwał przerażającym. To drugie w naszej opinii mija się z prawdą. Ale wiedz, że podróż tam i z powrotem może być równie cudowna co wymagająca
Chodzenie po górach daje poczucie wolności, zwycięstwa i poczucie sensu bytu. Każda góra, każdy szczyt i cel mają swoją osobowość i tożsamość. Trolltunga jest niezrównana. Idź, bo gdy dotrzesz nigdy nie powiesz, że nie było warto.
Każda wędrówka ma swoją końcową nagrodę i nie wiemy czy cel, czy droga, która go uświęca jest bardziej pożądana, bo droga jest celem samym w sobie.
