Podróże

Jadąc Szlakiem Morza Północnego, drogą RV44, gdzieś pomiędzy Egersund a Flekkefjord nie przejedziesz obojętny obok dwóch drewnianych domków wciśniętych głęboko pod masywem górskim. To nie tło do filmu, ani atrakcja turystyczna, to jedna z najstarszych osad w Sokndal.

Domki na skalnym dachem

Pozostały dwa domki z trzech. Jeden biały, a drugi czerwony. Na każdym z nich znajdują się pozostałości po ponad 100 letniej farbie. Konserwatorzy pokrywają domy jedynie środkami konserwującymi, by oddać im charakter. Nie mają prawdziwego dachu, bo nie ma potrzeby. Skalny dach jest wystarczająco dobry. Zapewnia ochronę przed deszczem i wiatrem.

Księżycowa skała

Skała, pod którą stoją to fenomen geologiczny tego nagiego i otwartego krajobrazu. Zbudowana z anortozytu, który zastygł i skrystalizował się ponad 20 km pod powierzchnią ziemi miliard lat temu. Taka sama skała jest tylko w Kanadzie i na Księżycu!

Dziedzictwo kulturowe

Najprawdopodobniej osady pod Hellerenem istniały od XVI wieku. Dwa domki pochodzą z XIX wieku. Domy pod Helleren są jednym z największych wspomnień kulturowych, które swoją autentycznością mówią więcej o norweskiej historii i tożsamości niż cokolwiek innego. 

Kropla drąży skałę

Zbocze góry za czerwonym domkiem ma wyjątkowe miejsce nazywane Kroplą. Krople wody spadające ze skał, mieszkańcy zbierali do wiader, by oszczędzić sobie trudu noszenie wody z okolicy. Mieszkańcy twierdzili, że ta woda smakowała najlepiej.

Osada Hedlaren

Osada dawniej nazywała się Hedlaren. Domy wybudowano w 20leciu, XIX wieku, a stały się popularne już w 1745 jako ciekawostka regionu. Mieszkały tu całe rodziny. 

Ostatnia mieszkanka

Ostatnią mieszkanką domków była Ingeborg Elisebet Jakobsdatter, która w 1909 roku sprzedała domy i prawo ich użytkowania Jøssingfjord Titania AS, a obecnie Muzeum Ludowemu Dalane Folkemuseum jest właścicielem i opiekuje się osadą.

Baraki dla Jøssingfjord

Od około 1920 roku ludzie nie mieszkali już na stałe w Helleren, ale domy były wykorzystywane jako mieszkania pracownicze i baraki budowlane przez drogowców i ludzi, którzy pracowali w zakładzie w Jøssingfjord.

Kruszejące domy

Każdy może odwiedzić Helleren. Domy odwiedza nawet 35 000 turystów rocznie, dlatego dramatycznie się starzeją. Większy, czerwony dom jest już zamknięty dla gości, a jeśli porównasz zdjęcia sprzed kilku niemal lat zobaczysz różnicę we wnętrzu. 

Bądź ostrożny

Odwiedzając je zachowaj ostrożność, nie używaj ognia, nie zostawiaj śmieci, zamykaj za sobą drzwi, nie dewastuj, nie pisz na deskach. W środku znajduje się Księga Gości, jedynie tam pozostaw po sobie ślad.

Dojazd


Helleren znajduje się w Jøssinfjord w gminie Sokndal. Domy są tuż przy drodze RV44 pomiędzy Egersund i Flekkefjordem. Zobaczysz je z drogi. 

  • Domy w Helleren są zawsze otwarte.
  • Spacerem 5 minut od drogi z darmowego parkingu.
  • Latem są toalety i mini sklepik.
0 Email

Najwyższy wodospad Rogalandu

Ze swoim 90 metrowym spadem, Månafossen jest najwyższym wodospadem w hrabstwie Rogaland. Zajmuje 9 miejsce w Norwegii i jest uważany za jedną z największych atrakcji turystycznych tego okręgu. 

Wodospad znajduje się na szczycie Frafjordu, doliny, która jest atrakcją samą w sobie i punktem wyjścia wielu innych wycieczek. Månafossen znajduje się zaledwie godzinę jazdy od Stavanger.

Okolica to obszar chronionego krajobrazu Frafjordheiane, który zajmuje powierzchnię ponad 400 km2. Månafossen wpada do rzeki Frafjordelvy.

Szlak na wodoaspad Månafossen i farmę Mån

Szlak zaczyna się w Eikeskog, gdzie prowadzi 100 metrowa ścieżka z kamiennych schodów. Następnie odcinek nieco wznosi się w górę po kamieniach, a w najbardziej stromych miejscach są łańcuchy. Wzdłuż szlaku jest kilka punktów widokowych na wodospad.

Wycieczka do Månafossen jest krótka, ale wymaga trochę wysiłku. Mimo to warto się starać. Doznajesz wspaniałych wrażeń, gdy podchodzisz i widzisz wodospad na wzgórzu naprzeciwko. Wypływa przez wąski wąwóz i spada do rzeki prawie 100 metrów w dół.

Tutaj zarówno zobaczysz, jak i usłyszysz Månafossen. Bądź jednak ostrożny miejsce nie jest w żaden sposób zabezpieczone. Zdarzają się śmiertelne wypadki. W 2018 roku zginął nasz rodak.

Osada Mån

Jeśli ta krótka wędrówka nie zmęczyła Cię, to warto byś poszedł dalej do starego gospodarstwa na wzgórzu. Osada Mån jest własnością Jærena Friluftsråda i została odrestaurowana na fundamentach starej stodoły.

Do 1915 roku mieszkali tu ludzie. W nowym budynku znajdują się miejsca noclegowe dla około 30 osób. (Musisz zarezerwować miejsce). W piwnicy budynku znajduje się wystawa poświęcona historii farmy górskiej i okolic Frafjord.

Pstrągi górskie

Jeśli masz ze sobą wędkę, to dobra okazja, aby złapać górskiego pstrąga na haczyk. Na łąkach aż do rzeki znajdują się ładne miejsca na namiot.

To piękna wycieczka dla całej rodziny, ale warto byś zaczął ją wcześnie rano i delektował się widokiem wodospadu tylko dla siebie bez tłumów.

Parking dla samochodów

Na początku szlaku znajduje się duży, płatny parking (50 NOK w czerwcu 2022). Możesz zapłacić gotówką, którą wrzucasz do skrzynki na miejscu. Lub Vipssem na szlaku, gdzie możesz złapać zasięg internetowy

Opis Trasy

  • 30 minut w jedna stronę.
  • 270 metrów n.p.m.
  • 125 metrów wzniesienia.
  • Dobre obuwie.
  • Śliskie skały.
  • Jeśli chcesz odwiedzić farmę Mån musisz podwoić czas i odległość.
  • Parking kosztuje 50 NOK. (gotówka, Vipss), (2022 rok).

Dojazd do Månafossen

Jedź z Ålgård do Oltedal, Dirdal i Gilja. Skręć w lewo na Frafjord. Musisz przejechać tunel. Gdy wyjdziesz z tunelu, po prostu jedź dalej drogą w głąb doliny, po kilku kilometrach dojdziesz do znaków wskazujących drogę do parkingu.

0 Email
NordSide.blog

Brufjellhålane

To skalna dziura w kształcie kropli, z widokiem na otwarte morze, którą wyżłobiły potężne fale i piach po epoce lodowcowej. Jest to największy i najgłębszy kocioł skalny o głębokość 18 metrów. Jest bardzo rzadkim zjawiskiem przyrodniczym. To pozycja obowiązkowa, jeśli jesteś blisko Stavanger i okolic.  Nie pożałujesz!

Brufjell

Krajobraz przybrzeżny Norwegii jest malowniczy, przestronny i spektakularny. Gładkie głazy i pagórkowaty teren, nadają temu miejscu księżycowy charakter. Fenomen przyrodniczy jaki tu zastaniesz jest naprawdę godny uwagi. 

Wycieczkę rozpocznij w sielskiej wiosce Roligheten, na której znajduje się parking, gdzie musisz zostawić auto. Trasa rozpoczyna się wygodną asfaltową drogą, uliczkami i domkami, na której końcu jest punkt startowy szlaku.

mapka na szlaku brufjell

Sandvika

Na tym odcinku jest kilka tras i opcji. Nasza propozycja prowadzi najbardziej zewnętrznym szlakiem, czyli Brufjell do Brufjellhålane nad plażą Sandvika.  Najpierw prowadzi przez las i pagórkowate polany, potem zaczyna się wspinać ku górze. Jak tam dotrzesz, warto byś zszedł na rajską plażę Sandvika. Lub podziwiał plażę otoczoną skałami ze szczytu Brufjell.

plaże Norwegii
plaża Sandvika

Początkowo do plaży Sandvika jak i na szczyt Brufjell droga nie powinna sprawić Ci większej trudności. Dopiero ostatni odcinek jest bardzo trudnym, eksperckim szlakiem (czarny szlak). To wspinaczka przypominająca krótką via ferratę z metalowymi drabinkami, wbitymi w strome skały. Szlak jest krótki, bo ma zaledwie 400 metrów, ale najtrudniejszy i bez zabezpieczeń.

ciekawe miejsca Norwegii
szlak na Brufjell

Jeśli masz lęk wysokości to możesz mieć problemy z pokonaniem tego odcinka. Powrót jest zdecydowanie lepszy niż zejście.  Odradzamy też ten szlak, kiedy jest mokro, bo woda spływa dużym strumieniem po skalnych ścianach. To trudny szlak dla dzieci do 10 roku i absolutnie niemożliwy dla zwierząt (chyba, że w plecaku).

atrakcje Norwegii

Na szlaku nie będziesz sam, to popularne miejsce. Może się zdarzyć tak, że będzie kolejka by zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie. Ważne żebyś szedł swoim tempem, uważał na kamienie i nie wyprzedzał. Wygodne dobrze zawiązane buty są obowiązkowe. 

magma park

Jak dojechać

Ze Stavanger drogą FV 44 na Åna-Sira. Od Flekkefjord, wybierz zjazd w kierunku Roligheten. Zaparkuj na parkingu w Roligheten.

  • Szlak jest wymagający, oznaczony jako czerwony i czarny.
  • Długość szlaku 5-6 km. 
  • Czas 3 godziny.
  • Ma 578 m n.p.m. przewyższenia.
  • Niebieski szlak ma 800 metrów.
  • Czarny szlak ma 400 metrów.
  • Szczyt Bryfjell ma 193 metry.
  • Obszar należy do terenów Geopark, który wpisany jest na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
  • Nie zaleca się schodzenia do Brufjellhålene, jeśli skała jest mokra i śliska.
  • Kieruj się znakami i oznakowaną ścieżką do Roligheten, nie skręcaj „na skróty” przez wzgórze.
  • W miejscowości Roligheta. Po prawej stronie pojawi się utwardzony i duży parking. Pozycja GPS N58 16.892 E6 24.324.
  • Wyjdź wcześnie rano by uniknąć tłumów. 
0 Email

Spacerując po uliczkach Røros, między ciasno przytulonymi do siebie starymi domkami, wyobraźnia ukazuje obraz ludzi żyjących w tym ciężkim klimacie, pracujących ciężko całe swoje życie, by zapewnić choć byt swoim rodzinom. 

Ukaże się Tobie obraz górnika czy hutnika umorusanego, który wraca wieczorem po ciężkim dniu pracy, w drewnianym domu. Na progu czeka jego kobieta w sukni o kolorze błota, o twarzy koloru ziemi. Z chustą na głowie, wokół biegają brudne dzieci, kury, króliki a w oddali na ciasnym podwórku stoją krowy i koń.

Taki obraz ujrzysz, kiedy przejdziesz się uliczkami Røros. Pozaglądasz w kąty obecnych sklepików, piekarni czy kafejek. Niewiarygodne, że domu przetrwały w tak dobrym stanie i służą do dziś kolejnym pokoleniom. Spacer po Røros to podróż w czasie.

UNESCO

Całe historyczne centrum Røros od 1984 r. jest wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, czyli XVII wieczna wioska górnicza i otaczające ją brunatne hałdy kopalniane (Slegghaugan), stanowiące resztki odpadów kopalnianych jak i również huta (Smelthytta), w której znajduje się muzeum miasta (Røros  Museum), a także  kopalnia Króla Olafa, (Olavsgruva). 

Chatki Hyttelvy 

Aż trudno uwierzyć, że te biedne i skromne chatki w Røros, były domami pracowników przez ponad 300 lat, bo 333 lata wydobywana była tu miedź. Przetrwały wojny i pożary miasta są świadectwem klasy robotniczej tego przemysłowego regionu. 

Chatki robotników kopalnianych stoją w dzielnicy hutniczej Røros najbliżej huty. Pokryte są darnią, a w ścianach widnieją niewielkie okienka. Z których jedyne co było można dojrzeć, to pracującą pełna parą hutę i góry kopalnianych odpadów.

Kjerkgata i Bergmannsgata

To zamożne dzielnice Røros należące do właścicieli i dyrektorów. To około 80 dużych domów z drewnianych bali, których wielkość i rozmach stanowiły o bogactwie. Postawione z dala od paskudnych resztek kopalnianych z widokiem na całe miasto i kościół. 

Røros Kobberwerk 

Miedź została odkryta przypadkowo przez lokalnego myśliwego Hansa Olsena Åsena, błyszczące niczym złoto skały przykuły uwagę mieszkańców. I jeszcze tego samego roku powstały zakłady Miedziowe Røros i zaczęto ją wydobywać. 

Otrzymały od Króla certyfikat na wyłączność eksploatacji w obrębie 40 km, gdzie było wiele drzew, tak potrzebnych do produkcji. Okoliczne lasy bardzo szybko wycięto, a krajobraz zamienił się w ponure hałdy tzw. Tęczowej Ziemi z powodu wyjałowienia chemią potrzebną w procesie wytopu miedzi.

Kopalnia Olavsgruva

Dawna kopalnia Olavsgruva położona 13 km od centrum miasta, była ostatnim działającym w tym rejonie przedsiębiorstwem wydobywczym. Zbudowana w 1936 r. zaraz po zamknięciu z powodu braku złóż kopalni Nyberget. Nazwę otrzymała po wizycie króla Olafa V. Działała do 1972 r., kiedy stało się to już nieopłacalne i po ponad 300 latach Zakłady Miedziowe musiały ogłosić upadłość. 

Bryła miedzi

Kościół Bergstadens Ziir 

Dominujący w krajobrazie Røros jest stanowiący dumę miasta i wyróżniający się kościół Bergstadens, którego nazwa jest dawną nazwą miasteczka. Zbudowany z kamieni w stylu barokowym w latach 80 XVIII wieku, na miejsce poprzedniej drewnianej świątynii, która była za mała dla szybko rozrastającego się ludu miasta i szybko bogacących się jej mieszkańców.

Zburzono stary kościół i za 100 tys. koron, wzniesiono wspaniały jak na owe czasy kościół, będący największą świątynią Norwegii.

Kościół mógł pomieścić nawet 2000 osób w tym 1640 miejsc siedzących. Czyli prawie całe miasto. Układ miejsc w kościele był ściśle określony w zależności od hierarchii społecznej. Podobnie jak struktura zarządu huty i kopalni. Najbogatsi zasiadali z przodu, najbiedniejsi w tyłach i na balkonach. 

Zachowała się bogato zdobiona Galeria Królewska, oznaczona godłem norweskiego i duńskiego Króla Christiana VII. Na ścianach widnieją malowidła właścicieli i dyrektorów, którzy przyczynili się w budowę kościoła i jego wyposażenie oraz zasłużonych tego miasta są tam portrety:

  • Hansa Olsena Åsena, odkrywcę miedzi.
  • Lorenza Loussiusa, pierwszego dyrektora huty miedzi.
  • Pedera Hiorta, dyrektora kopalni i fundatora kościoła. 

Røros Museum

Budynki dawnej huty miedzi zostały zamienione w Muzeum Røros. Wprawdzie oryginalna huta spłonęła w latach 70 XX wieku, to zrekonstruowano ją według oryginalnych planów i dziś jest nowoczesnym muzeum prezentującym historię wydobycia miedzi i jej proces. 

Miniaturowe modele maszyn są ruchome i ukazują metody wydobycia i i obróbki w dawnych czasach, niektóre modele to dawne prototypy powstałe w celu sprawdzenia czy dana metoda będzie przydatna w praktyce. Ukazuje też siermiężną pracę ludzkich rąk i koni. 

Sanki Sparki czyli kopniaki

To specjalne sanki zwane Spaki, z których słynie Røros. Składają się z fotela, z którego wychodzą długie płozy i dwóch rękojeści. Staje się na tylnych płozach i odpychając się nogą o ziemię (stąd nazwa kopniak) popycha sanki i napędza poślizg. Idealne rozwiązanie na przemieszczanie się po ośnieżonych chodnikach. 

Filmy z Røros

Piękna sceneria miasta Røros była tłem do wielu produkcji filmowych min:

  • Na ulicy Fanderborg, swoje przygody przeżywała Pipi Pończoszanka, Astrid Lindgren.
  • Miasteczko udawało też Syberię w filmowej adaptacji powieści Aleksandra Sołżenicyna.
  • An-Magritt zekranizowanej w 1969 r. z Liv Ullmann powieści Johana Falkbergrta pochowanego w samym kościele w Røros.
  • Facet na święta, serial norweskiej produkcji, magiczny i doskonały na świąteczny czas. Zobaczycie na VOD lub Netfliks
  • Trzy orzeszki dla Kopciuszka słynna czechosłowacko-enerdowska baśń filmowa z 1973 roku w reżyserii Václava Vorlíčka, klasyk gatunku.

Książki o Røros

Johan Falkberget, jeden z największych i najwybitniejszych pisarzy norweskich, sam pochodził z rodziny górniczej i pracował jako górnik w kopalni miedzi. Napisał cykl powieściowy: 

  • Christianus Sextus, powieść o powstaniu górnictwa miedzi w Norwegii i losach górników.
  • Wybitniejsza to powieść „Nattens brød” (Chleb nocy, 1940-1959), zawierająca jako część pierwszą tom „An-Magritt” (1940). To wspaniała powieść o północy, która ukazuje świat z połowy XVII wieku, zbudowany z pojęć ludzi najprostszych, u których interpretację świata kształtuje okrutne doświadczenie i walka o byt. 

Imprezy

  • Julemarket Røros czyli Bożonarodzeniowy market na świeżym powietrzu ze straganami rękodzieła i świątecznym jedzeniem.
  • Rørosmartmann powołany dekretem królewskim w 1853 r. jarmark dawnych myśliwych i traperów, którzy licznie przybywali sprzedawać swoje zdobyte podczas polowań trofea, a obecnie i rękodzieło. Jarmark trwa kilka dni w lutym.
  • Co dwa lata odbywa się też inscenizacja ataku wojsk szwedzkich na Trøndelag i zdobycia Røros w nocy od 23 d0 3 rano odbywa się przedstawienie i ma charakter rock-opery.

Piękne Røros

Jeśli będziesz miał, możliwość przyjazdu do tego magicznego i przytulnego miasteczka to nie wahaj się, ani przez chwilę. Jest piękne latem i piękne zimą. Poczujesz magię i doświadczysz historii północy. Wierz nam warto.

Przydatne linki:

www.roros.no

www.rorosmuseet.no

www.vivitnorway.no

0 Email

Geiranger- Trollstigen

autor Agnieszka

Droga 63, Geiranger- Trollstigen To najpiękniejszą Trasa Krajobrazowa Norwegii i norweska kraina czarów. To 106 km surowej norweskiej przygody. W kraju wypełnionym pejzażami fiordów i górami sięgającymi nieba.

Golden Rude Norwegia, Gullruten lub Złoty Szlak Północy jest częścią 18. Narodowych Szlaków Turystycznych Norwegii. To cud natury i architektury w jednym

Trasa ma wszystko, czego możesz oczekiwać od podróży samochodem po Norwegii. Trasa rozpoczyna się od miasteczka Stryn, a raczej jego płaskowyżu Strynefjellet.

Najlepiej swoją drogę rozpocznij od centralnych turystycznych miasteczek Lom lub Dåmbas, (zjedziesz z E6), a zakończ w Åndalsnes lub odwrotnie.

trollstigen

Szlak łączy piękne trasy z architekturą światowej klasy, naturę z nowoczesnością. Niektóre punkty widokowe harmonizują z krajobrazem, wtapiają się w niego, inne nadają ostry kontrast naturze, ale nigdy nie pozostają obojętne.

To wspaniałe miejsca na piknik, przerwę w drodze lub nocleg.

Dalsnibba

Najwyższy punkt na drodze znajduje się zaraz po starcie. To jest 1038 m wysokości drogi Nibbevegen, która prowadzi z Djupvasshytta do punktu widokowego na górze Dalsnibba, Geiranger Skywalk, który znajduje się na wysokości ok. 1500 m.

Ujrzysz panoramę z najwyższego jej punktu. Droga jest płatna, ale możesz zostać na noc.To prawdopodobnie najpiękniejszy widok na fiordy na świecie. Symbol rejonu Geiranger.

Knuten

Jadąc w stronę Geiranger zatrzymaj się przy węźle drogowym. Trakt jest ważnym pomnikiem pionierów dróg, którzy budowali szosę do Geiranger w 1882 r. Będziesz zachwycony kunsztem, tym bardziej że zachowała swoją pierwotną postać.

Geiranger

Flydalsjuvet

Następnie dojedziesz do pięknie położonego parkingu i terenu piknikowego w samym sercu Geirangerfjordu na którym musisz się zatrzymać, bo oferuje spektakularne widoki, z których zobaczysz 1502 m szczyt Laushornet i 1629 m szczyt Eidshornet.

golden rute 63

Koniecznie znajdź półkę skalną, zrób pamiątkowe zdjęcie na Tronie Królowej Dronningstolen odsłoniętego przez samą królową Sonje. Sam parking to też majstersztyk, bo do budowy toalet i punktu informacyjnego wykorzystano wiekowe drewno za stajni dla koni.

Platforma widokowa w wąwozie Flydalsjuvet ma górny i dolny poziom połączony chodnikiem wzdłuż drogi.

Geiranger

Utstikten

Jadąc w dół do miasteczka położonego na dnie fiordu będziesz mijał kamień postawiony z okazji koronacji Króla Haakona tuż obok hotelu Utsikten.

Geiranger

W miejscowości jest wiele hoteli, kempingów i pól namiotowych. Port Geirangerfjord jest drugim co do wielkości portem wycieczkowym w Norwegii i znajduje się na końcu Geirangerfjordu, i jest największym magnesem dla turystów odwiedzających Norwegię. Co roku, podczas sezonu turystycznego, do portu zawija 140–180 olbrzymich hoteli statków.

Jeśli chcesz zobaczyć miasteczko, idź na spacer w górę lub w dół 327. schodami z punktami widokowymi nad wodospadem Storfossen. Waterfall Walk biegnie od centrum Geiranger lub do Norwegian Fjord Centre, Centrum Fiodrów Norweskich oraz Hotel Union lub odwrotnie. 

Ørneveien- Droga Orłów

Następnie jedź dalej drogą 63 stromo w górę, Drogą Orłów, 11. ostrymi zakrętami, które wznoszą się po stromym, zielonym, owocowym zboczu wzgórza. To dawne siedlisko orłów, skąd jego nazwa. Ørnevegen, czyli Droga Orłów wiedzie pomiędzy Eidsdal i Geiranger. Droga liczy 8 kilometrów, nachylenie powierzchni dochodzi do 10%.

Droga Orłów

Ørnesvingen

Dotrzesz do platformy widokowej (620 m n.p.m.)  z własnym wodospadem. Stalowo-drutowy chodnik jest idealnym punktem orientacyjnym, z którego będziesz podziwiał poniżej wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Geirangerfjord, słynny wodospad De Syv Søstrene, Siedmiu Sióstr i górską farmę Knivsflå. Stąd też rozpościera się najpiękniejszy widok na miasteczko Geiranger.

Linge ferjekai

Z nabrzeża promowego Linge musisz udać się na prom, rejs trwa 10 minut. Przez Norddalsfjord do Eidsdal. Przy nabrzeżu promowym znajduje się przestronna poczekalnia z panoramicznymi oknami wychodzącymi na fiord.

Juvet

Juvet Landscape Hotel to kolejny klejnot architektury, położony na dnie doliny Valldal, który otrzymał w 2012 roku najwyższą nagrodę architektoniczną w Norwegii.

To 7 apartamentów postawionych na metalowych słupach nad granitowymi głazami, idealnie komponujących się z naturą. Nawet jeśli nie planujesz tam posiłku lub noclegu warto byś zobaczył go z zewnątrz.

Valldal

Gudbrandsjuvet

Zaledwie 1 kilometr od hotelu jest parking na którymi znajduje się kolejna platforma widokowa w kształcie spirali, prowadząca do kawiarni i zaprojektowana przez tego samego architekta co hotel.

To wijąca się sieć metalowych mostów i chodników zwieszona nad pieniącymi się wodospadami w głębokich wąwozach doliny Valldalen. 

Gudbrandsjuvet

Trollstigen

To najwyższy punkt na drodze ze Strynefjellet, ale najpierw czeka cię wspinaczka 11. ostrymi zakrętami na 852 m n.p.m. Historyczną przełęczą między Valldal i Åndalsnes. Tym arcydziełem inżynierii dojedziesz na płaskowyż lodowcowy Trollstigen czyli Drabinę Trolli.

Zatrzymaj się na pięknym parkingu Trollstigen, zjedz Trollowe lody i popatrz na przełęcz, którą zaraz będziesz się wspinał. 

droga 63

Następnie zatrzymaj się na parkingu, gdzie stoi znak drogowy Uwaga Trolle prawdopodobnie jedyny taki na świecie. Uwaga parking jest duży, ale łatwo go ominąć, bądź czujny.

Uwaga Trolle

Po drodze jest jeszcze jedna zatoczka, gdzie zobaczysz wodospad z dołu w całej okazałości, miniesz kamienny stary most nad wodospadem Stigfossen i wjedziesz na obszerny parking z restauracją, toaletami i sklepem z pamiątkami.

Trollstigen

Chodnikami przecinającymi teren lodowcowy dojdziesz na kanciastą betonowo-szklaną konstrukcje imitującą topnienie lodowca rzeki Istra, która uniesie cię 200 m nad dolinę i wodospad Stigfosssen. 

Kilkaset metrów dalej wystaje kolejna platforma. Zawieszona w powietrzu zardzewiała, designerska stal połączona ze szkłem, która wyniesie cię 852 m ponad dolinę Trollstigen. 

Trollstigen view point

Kolejne 16 km jedź, obok gór o wielkich nazwach, w tym Dronningen (Królowa), Kongen (Król) i Bispen (Biskup), to kraina lodu i wysokich śnieżnych tuneli, które odsłaniają drogę od czerwca do października. Droga ta zaprowadzi Cię do Åndalsnes.

trolstigen ski

Norweski Szlak Krajobrazowy Geiranger-Trollstigen 

Droga 63, biegnie z Langvatnet do Strynefjellet i Sogge Bru w Romsdalen, o łącznej długości 104 km. Na tym odcinku musisz popłynąć promem z Eidsdal do Linge.

Jeśli chcesz przeżyć rejs po fiordach, powinieneś również uwzględnić trasę promową między Geiranger i Hellesylt.

nasjonalturistveg

Płatne Kempingi

Na drodze jest wiele płatnych parkingów jak np.

  • Stryn Camping 
  • Geiranger Camping
  • Trollstigen Camping

Miejsca do spania na dziko

Po drodze znajdziesz też wiele miejsc do spania na dziko i na Van Life np. 

  • W miasteczku Stryn, (równoległe parkingi do trasy w centum)
  • Między tunelami drogi 63 przy starych hyttkach Aussichtspunkt, GPS 61.9665953,7.2488228,453
  • Powyżej Drogi Orłów na parkingu Kosmyra, GPS 62.1357437,7.1847638,107
  • Na parkingu Langvatnet przy rozjeździe z drogi 15 na 63 czyli na Geiranger, GPS 62.0135155,7.3999761,252.
  • Przy parkingu Trollstigen, GPS 62.4517159,7.6617273,95
  • Åndalsnes są dwie miejscówki znajdziesz na aplikacji Park4night, (ale polecamy bardziej Parking Trollvegen, choć zboczysz trochę z trasy to warto.).
  • Jeśli będziesz wjeżdżał na Dalsnibba szczyt (warto!) pozostań na noc, jeśli pogoda ci pozwoli. Nie zapomnisz tych widoków.

Odległości i czas trasy Geiranger-Trollstigen.

  • Stryn-Langvatnet droga 15 przez Hjelle 52 km 48 min.
  • Langvatnet- Dallsnibba droga 63 12 km 20 min.    (wjazd na punkt widokowy na szczycie 250 NOK)
  • Dallsnibba- Flydalsjuvet droga 63 17 km 31 min.
  • Flydalsjuvet- Geiranger droga 63 3,9 km 9 min. 
  • Geiranger- Ørnesvegen (Droga Orłów) droga 63 8 km 10 min. (serpentyna)
  • Ørnesvingen- Eidsdal 63 18 km 20 min.  (punkt widokowy bezpłatny)
  • Prom Eidsdal-Linge 2,9 km 10 min. (86 NOK auto do 6 m)
  • Linge-Valldal droga 63 4,7 km 6 min. 
  • Valldal- Gudbrandsjuvet Droga 63 19 km 21 min. 
  • Grundbransjuvet- Trollstigen Utstiktpunkt, 20 km 22 min.  (punkt widokowy bezpłatny)
  • Trollstigen- Åndalsnes Droga 63 na drogę E136 19 km 20 min. 

Razem: 170,9 km, czas to około 250 minut jazdy bez zatrzymywania się, (+/- oczekiwanie na prom).

Geiranger

Trasę jesteś w stanie pokonać w jeden dzień, ale szczerze odradzamy, bo jest tyle pięknych miejsc, że przystanki co kilka minut są obowiązkowe, więc jeśli nie musisz zwolnij i daj sobie dwa dni, nie będziesz żałował.

Naszym zdaniem to najpiękniejsza z Tras Turystycznych Norwegii na Van Life. Ciekawi jesteśmy twojej opinii. Koniecznie podziel się swoją.

1 Email

Trollstigen to jedna z najbardziej widowiskowych atrakcji Norwegii, jest to chyba najbardziej niezwykła trasa między Geiranger a Åndalsnes, która przyprawi Cię o dreszcze i przez którą, nie przejedziesz obojętnie.

Złoty Szlak, Trollstigen- Geiranger

Trollstigen czyli Drabina Trolli (stige po norwesku to drabina) to odcinek drogi 63, Trollstigen – Geiranger, zwanej też Złotym Szlakiem, jest najczęściej odwiedzaną Trasą Turystyczną w Norwegii. To jedna z 18. Narodowych Tras Krajobrazowych   w Norwegii, Nasjonaleturistveger.

Jazda drogą Trollstigen

W najbardziej stromej części droga biegnie zygzakiem od najgłębszej przełęczy, aż do szczytu Stigrøra (858 n.p.m.), ta najbardziej stroma część ma 11 ostrych zakrętów o nachyleniu od 9 do 12%. Droga jest niezwykle wąska, a zdecydowana większość zakrętów wymaga od kierowców zmiany kierunku jazdy o prawie 180°.

W rzeczywistości droga jest jednopasmowa, ma teraz szerokość od 4 do 6 metrów. Pojazdy o maksymalnej długości 11 m. mogą jeździć po Trollstigen. Więc autobusy z turystami są stałą częścią krajobrazu. Cały odcinek od Åndalsnes do Valldal wynosi 56 kilometrów, ale cała droga z Geiranger na dno Romsdalen ma 106 km.

Trollstigen

Jazda nad przepaścią

Jazda Trollstigen to dramatyczne i ekscytujące doświadczenie. W niektórych miejscach jest wycięta w górach, w niektórych częściach zbudowana na kamiennych ścianach. Ostre krawędzie drogi odsłaniają przepaść i dno doliny.

Wzdłuż drogi wystają kikuty kamiennych zębów chroniące przed upadkiem w przepaść. Przepiękny most z kamienia naturalnego niesie drogę przez 180-metrowy wodospad Stigfossen, którego woda rozpyla się bryzą na samochodach.

Droga Trolli

Wypadki na Trollstigen

Niestety na Drodze Trolli wypadki zdarzają się tam często, zdarzają się też korki, które powodują wjeżdżające tam autobusy i kampery, pojazdy ledwo mieszczą się w wąskich zakrętach, a kierowcy nie potrafią wymanewrować swojego pojazdu.

Do tego kilkanaście motorów i turystów robiących selfie na zatoczkach i tak już wąskiej drodze ze znakiem M, (M to nie jest parking, a meeting-point, czyli miejsce, gdzie mogą minąć się dwa pojazdy w razie konieczności). Aby tę drogę przejechać naprawdę trzeba być dobrym i rozsądnym kierowcą. 

W 2021 roku na samochód z norweskimi turystami spadł kamień wielkości piłki nożnej. Na szczęście nic się nikomu nie stało. Ale osuwiska zdarzają się niestety nawet w sezonie, gdy droga jest otwarta.

Brawura powodem wypadków

Co roku dochodzi do poważnych wypadków, w których są poważnie ranni, a do tego jeszcze droga jest pozbawiona zasięgu telefonii komórkowej na odcinku 11 kilometrów, co m.in. utrudnia zgłaszanie wypadków. Niestety najczęściej brak wyobraźni, brawura i brak doświadczenia są powodem tych przykrych incydentów. 

Niestety zdarzają się również śmiertelne wypadki turystów, jak ten w 2019 roku, kiedy to turysta z Litwy robiąc zdjęcie na moście spadł z niego i zginął tragicznie. 

Trollstigen

Drabina Trolli to arcydzieło inżynierii

Droga jest arcydziełem ciężkiej i imponującej pracy inżynierskiej sprzed 100 lat. Monumentalny system dróg wije się 11. pętlami wzdłuż stromych zboczy gór. Każdy zakręt ma swoją nazwę, często od nazwiska brygadzisty odpowiedzialnego za zakręt, który zbudował wraz ze swoją ekipą.

Jest to też wykwalifikowane rzemiosło, które pozostawiono na stromym zboczu góry, co oznacza, że ​​dziś można jeździć pod górę dawnym szlakiem turystycznym. Budowa drogi kosztowała około 1,8 mln koron.

Historia Trollstigen

W dawnych czasach Trollstigen był ważnym szlakiem letnim między Valldal w Sunnmøre i Åndalsnes u podnóża Romsdalen. Wtedy była to tylko wąska, stroma ścieżka, gdzie ludzie i konie byli w wielkim niebezpieczeństwie. Ważnym powodem połączenia z górą był duży coroczny targ na farmie Devoll. 

Najpierw jako ścieżka, potem jako ścieżka do jazdy konnej, aż do obecnej asfaltowej drogi Trollstigvegen, została uruchomiona w 1916 roku. Jednak dopiero po otwarciu drogi przez Jego Wysokość Króla Haakona VII w 1936 roku Trollstigen stała się magnesem turystycznym. 

Części oryginalnej ścieżki wąwozu są nadal widoczne i możesz je przebyć pieszo. To ekscytująca alternatywa, jeśli chcesz doświadczyć drogi takiej, jaką była w dawnych czasach.

Kiedy otwierają i zamykają Trollstigen

Odcinek drogi jest zamknięty w zimie i zwykle otwarty od połowy maja do jesieni, gdy spadnie śnieg. W 2014 r. droga była otwarta przez 6,5 miesiąca z rzędu, był to najdłuższy okres jaki został zarejestrowany. Zdarza się, że drogę zamykają nawet w sezonie, bo śnieg osunął się na drogę. 

W zimie jest totalnie nieprzejezdna i całkowicie zamknięta dla ruchu. Cóż natura ma tutaj ostateczne słowo. W kwietniu rozpoczyna się odśnieżanie i wielkie pługi wyruszają na trasę. Nawet jeśli droga jest już przejezdna to, dopóki osuwiska topniejącego śniegu i skał stanowią zagrożenie jest zamknięta dla turystów.

Gdzie sprawdzić kiedy otwierają Drogę Trolli

Status drogi i to każdej drogi w Norwegii, możesz sprawdzić na vegvesen.no. Musisz kliknąć w traffikkmeldinger, wtedy pojawi się mapa z oznaczeniami miejsc i informacją, czy droga jest otwarta, czy jeszcze nie. Wcześniej niż w połowie maja nie ma szans byś pokonał ten odcinek.

Ciekawe miejsca w drodze na Trollstigen

Zrób sobie przystanek przy Trollstigen Camping and Gjestegård, przepiękny parking z ogromnym Trollem na motorze i Trzygłowym posągiem. Tuż przy parkingu jest piękny kamping i kawiarnia, gdzie zjesz Trollowe lody.

Na jednym z parkingów przy drodze jest jedyny w Norwegii znak drogowy Uwaga Trolle. Parking jest niepozorny, ale znak robi furorę. 

Na dole drogi jest jeszcze jeden punkt widokowy, parking, dający widok na serpentynę od dołu, ale to właściwie most Stigfossbrua i wodospad Stigfossen robią tutaj robotę.

Stań na małym parkingu tuż przy kamiennym mostku przy wodospadzie Stigafossen, poczujesz bryzę lodowatego górskiego strumienia na twarzy.

Punkt widokowy Trollstigen

Najwyższy punkt na drodze znajduje się na wysokości 852 m n.p.m. Wystaje 200 metrów nad przepaścią z oszklonym tarasem na skraju klifu z widokiem na słynną krętą drogę poniżej. Z góry widać jak na dłoni całą dolinę Isterdalen.

Na szczycie Trollstigen znajdują się punkty widokowe i stalowe chodniki, pod którymi przepływa woda i które pozwalają zbliżyć się do dramatycznych gór i wodospadów. W budynku usługowym znajduje się kawiarnia Trollstigen Kafe z panoramicznymi oknami.

Architektura zgodna z naturą

W nowej świetności i nowym budynku usługowym znajdują się sklepy z pamiątkami z lokalnym rękodziełem, toalety, parking, piękne lustra wody, a także pomosty i ścieżki widokowe. Płaskowyż Trollstigen ma dwa spektakularne punkty widokowe, które zapewniają pełny widok na okolicę. 

Zostały zaprojektowane przez Reiulf Ramstad Architects. Wszystko jest zbudowane ze stali i szkła i zapewnia dobrą ochronę przed niepogodą. Konstrukcja została zaprojektowana tak, aby wtapiała się w otoczenie, niektóre części są wykute w skale, a inne części zbudowane są na kamiennych ścianach w ścisłej interakcji z naturą.

Trollstigen w szczytach gór

Trollstigen jest otoczony potężnymi górami o wysokości do 1600 m n.p.m. Na zachód znajdują się góry Biskup, Bispen (1462 m n.p.m.), Król, Kongen (1614 m n.p.m.) i Królowa, Dronningen (1544 m n.p.m.). Na wschodzie znajdują się góry Stigbottshornet (1583 m n.p.m.) i Storgrovfjellet (1629 m n.p.m.). 

Tutaj rzadko jesteś sam

W szczycie sezonu około 2000 samochodów przejeżdża obok płaskowyżu Trollstigen. Oznacza to, że co 10 sekund samochód przejeżdża przez ten popularny punkt widokowy wypełniony pielgrzymkami turystów.

Drogę Trollstigen odwiedza rocznie ponad 700 tysięcy turystów z całego świata. Niestety tak ogromny ruch kołowy może spowodować zamknięcie drogi za kilka lat z powodu zbyt dużej eksploatacji środowiska i drogi.

Trollstigen Rowerem

Warto, ale jest to droga sceniczna o największej ilości przewyższeń! Najłatwiej jest zacząć jazdę na rowerze w Grotli. Wycieczka rowerowa to trudny, wysokogórski odcinek, ale czeka cię przyjemny zjazd do Geiranger i Geirangerfjord. 

Jadąc przez Geiranger do Åndalsnes, wspinasz się 1000 metrów i zjeżdżasz, znowu wspinasz się Drogą Orłów Ørnesvingen na 600 metrów i znowu zjeżdżasz do Norddalsfjorden, trochę rozluźnienia nabierzesz w drodze na prom, potem znowu się wspinasz na 700 metrów by ponownie zjechać.

Ostatni etap oferuje dość długą wspinaczkę 500 metrów, ale na szczycie Trollstigen i podczas zjazdu do Åndalsnes zrekompensujesz sobie wysiłek.  Łącznie będziesz musiał pokonać przewyższenia 2300 metrów w wypadku obrania kierunku ze Stryn. Nieco mniej wychodzi, jeśli pojedziesz od strony Ottdalen.

Możesz też wybrać krótszy odcinek trasy, czyli wjechać i zjechać po Trollstigen. Najlepiej żebyś zostawił swój samochód na pięknym parkingu Trollstigen u podnóża drogi i stąd ruszył tam i z powrotem. Ten odcinek i tak jest bardzo wymagający. 

Rower z wypożyczalni

Ale i tak coraz więcej osób decyduje się na pokonanie tego odcinka rowerem. W centrum Åndalsnes znajduje się zwykła wypożyczalnia rowerów, a w hotelu Aak również w Åndalsnes, mają rowery elektryczne, jeśli chcesz wygodniej dostać się na szczyt.

W szczycie sezonu na odcinku Geiranger- Trollstigen panuje duży ruch, często organizowane są też maratony rowerowe, dlatego zachęcamy cię do odbycia podróży na początku czerwca lub września albo wczesnym rankiem.

Trollstigen Motorem 

Trollstigen to marzenie każdego szanowanego się motocyklisty Każdy kraj, do którego podróżują motocykliści, ma swoją sławną, górską trasę. Norwegia ma wiele górskich dróg, ale jedna z nich ma sławę jak żadna inna to właśnie Droga Trolli.

Według ankiety confused.com norweska droga okrzyknięta została jednym z najatrakcyjniejszych miejsc dla motocyklistów na letnie eskapady w 2021 roku.

Droga w całości pokryta jest asfaltem. Zdarzają się odcinki tak wąskie, że przejazd możliwy jest tylko dla jednego samochodu. 11 legendarnych agrafek na środkowym odcinku trasy wywołuje radość u niejednego motocyklisty. 

Proponowana trasa ma odcinki o górskim charakterze. Pomimo spokojnego ruchu drogowego, może być mocno obciążająca dla początkujących. Na serpentynach konieczne jest dobre opanowanie motocykla.

Narty na Trollstigen

Tutaj często są świetne warunki na narciarskie wyprawy szczytowe, aż do czerwca. Zaraz po otwarciu drogi miłośnicy narciarstwa biegowego okupują wszystkie szczyty doliny Trollstigen, pokrytej białym śniegiem, który daje idealne warunki do tego by zjechać nartami okolicę. Wszystkie parkingi i pobocza drogi są zastawione samochodami i kamperami.

Piesze szlaki Trollstigen

Trollveggen

Bardzo ważną informacją, szczególnie dla miłośników aktywnego wypoczynku jest fakt, że to właśnie tu zaczyna się szlak na Ścianę Trolli. Jest to też miejsce ikoniczne dla miłośników base jumpingu. Na mapach może być on widoczny jako Stabbeskaret. Przy końcu jest widoczne rozgałęzienie, na pierwszy punkt widokowy (prawo) lub na Store Trolltind (lewo). To całodniowa wyprawa.

Mannen

Trudny, ale łatwiejszy teren niż szlak do Stabbeskaret. (3 – 4 godziny w jedną stronę).

Bispevatnet

Stosunkowo łatwa wycieczka do jeziora polodowcowego naprzeciwko Trollstigen. (1 godzina w obie strony). U podnóża Trollstigen można wybrać się na prostą wycieczkę wzdłuż rwącej rzeki. Ścieżka z Trollstigen do Bispevatnet zachęca do spokojnego spaceru pod potężnymi górami.

Kløvstien

Szlak wzdłuż drogi na który możesz wspiąć się starym szlakiem wąwozu, który został odrestaurowany i jest ulubionym i ekscytującym szlakiem turystycznym dla tych, którzy chcą doświadczyć Trollstigen na piechotę. 

Droga przecina również charakterystyczny wodospad Stigfossen z imponującym mostem z naturalnego kamienia. Średnio wymagająca wyprawa w trudnym i stromym terenie, (2 – 3 godziny w jedną stronę). Szlak przecina drogę w punktach i łączy się ze ścieżką, która prowadzi do Åndalsnes. 

Wycieczki z przewodnikiem 

Dla własnego bezpieczeństwa możesz wybrać się na wycieczkę z lokalnym przewodnikiem, lub możesz dołączyć do wycieczki, (informacja znajduję się w centrum turystycznym przy kawiarni), bo to trudny teren, często prowadzi krawędziami szczytów z odsłoniętymi częściami skał, mnóstwem szczelin i dużych głazów na które trzeba się wspiąć i ogromnymi przepaściami. Ale zobaczysz najpiękniejsze widoki jakie zapewnia Norwegia, zatem warto.

Kiedy najlepiej fotografować Trollstigen

Zachód i wschód niestety nie wchodzą w grę. Zarówno zachód jak i wschód oświetlają jedynie czubki gór dookoła. Te są za wysokie i nie ma opcji by nawet odrobina tego światła przemknęła w głąb doliny. Najlepsze są godziny popołudniowe, przy pełnym słońcu i najlepiej kilku chmurach.

W czasie deszczu lub przy niskiej podstawie chmur, Trollstigen traci sporo swojego uroku. Jeśli zależy ci na udanych zdjęciach, warto wybrać się tam przy ładnej, słonecznej pogodzie.

Pogoda na Trollstigen

Jeżeli chcecie sprawdzić pogodę, najlepiej wpisać miasto Åndalsnes. Na stronie Yr.no czy Storm.no możesz sprawdzić pogodę w całej Norwegii

Niestety pogoda jest jak wygrana na loterii. Musisz liczyć się ze zmiennością temperatur, silnym wiatrem czy niskimi przysłaniającymi całą dolinę chmurami. Deszcz też jest częstym zjawiskiem. Jeśli na dole doliny jest gorąco musisz liczyć się z tym, że u góry na punkcie widokowym jest dużo zimniej, dlatego weź ze sobą kurtkę.

Atrakcje w drodze do Trollstigen

Opisana trasa z powodzeniem może być głównym celem twojej wakacyjnej podróży do Skandynawii.Rozpoczynając ją, warto jednak byś wiedział, że nie tylko Trollstigen będzie na niej warte uwagi!

Flydalsjuvet

Oferuje imponujący widok i jest doskonałym miejscem do robienia zdjęć, z widokiem na Geiranger i Geirangerfjorden z licznymi statkami wycieczkowymi. Tutaj robione są niektóre z najpopularniejszych zdjęć podróżniczych w Norwegii. 

Flydalsjuvet jest łatwo dostępny w pobliżu drogi nr 63, około. 4 km od centrum Geiranger, kierując się na Grotli. Punkt widokowy jest podzielony na dwa obszary, jeden górny i jeden dolny płaskowyż, z przejściem pomiędzy nimi.

Geiranger i Geirangerfjord

Klejnot w koronie norweskich fiordów.  aby podziwiać fantastyczny, panoramiczny widok na jedno z najpiękniejszych miejsc turystycznych na świecie, które od 2005 roku znajduje się na Liście UNESCO i jest uważane za jeden z najbardziej malowniczych fiordów obszar na naszej planecie.

Ørnevegen

Jadąc dalej droga biegnie niemal nad samą wodą, ale od rozpoczęcia jazdy widzisz nad sobą 11 serpentyn Drogi Orłów, Ørnevegen. Punkt widokowy na drodze numer 63, nieco za miejscowością Geiranger. Punkt lokalizowany jest przy ostatnim, najwyżej położonym zakrętem Drogi Orłów.

To drewniano-metalowa platforma, z której rozpościera się piękny widok na fiord Geiranger oraz miejscowość o tej samej nazwie. Ciekawostką tego punktu jest niewielki wodospad, którego wody płyną po tafli szkła z której opadają tworząc mgłę kropelek. Dogodny parking znajduje się po wewnętrznej stronie zakrętu.

Powyżej serpentyn droga biegnie już prosto wąską doliną, która wkrótce rozszerza się, robiąc miejsce wodom jeziora Eidsvatnet. Nieco dalej dolina zaczyna opadać w dół a ty będziesz krętą drogą jechał po górskim zboczu. Zanim osiągniesz poziom morza, czeka cię kilka niezbyt ostrych serpentyn. W miejscowości Eidsdal znajduje się nabrzeże, do którego przybija prom. Przeprawa promem jest krótka, trwa około 12 minut. 

Gudbrandsjuvet

Po zjechaniu z pokładu promu, twoje trasa biegnie nad wodami fiordu. Pozostawisz go za sobą w miejscowości Valldal, gdzie nie zmieniając numeru drogi, skierujesz się szeroką doliną na północ. Po 15 km dojedziesz do niewielkiego parkingu położonego obok mostu nad rzeką Valdøla. Koniecznie zatrzymaj się w tym miejscu i zobacz niezwykły wodospad Gudbrandsjuvet.

To niezwykła formacja skalna utworzona przez wzburzone wody rzeki Valdøla.  Jest to ultraciekawe miejsce, gdzie spadają one z kilkumetrowego wodospadu do wąskiego kotła skalnego wirując i pieniąc się. Huk jaki towarzyszy wodnej kipieli jest niesamowity.

Platforma widokowa Grudbrandsjuvet

Miejsce to można podziwiać dzięki platformie widokowej w postaci wijących się metalowych kładek. Dają one swobodę wyboru punktu patrzenia i są doskonałym miejscem dla fotografów.

Obok bezpłatnego parkingu i platformy widokowej znajdują się toalety, które warto odwiedzić nawet jeśli nie ma się ku temu fizjologicznych powodów. Są niezwykłym dziełem architektonicznym i wizualną ciekawostką.

Ten kanion rzeczny to istna perełka dla miłośników ekstremalnego kajakarstwa i miłośników kanioningu. Po drugie, to właśnie tam ukryty jest przepiękny hotel z filmu ExMachina. Miejscówka tak bardzo Instagramowa, że już bardziej się nie da.

Trollstigen

Po kolejnych 20 km jazdy czeka na ciebie główny punkt programu, czyli Trollstigen.  Zanim do niej dojedziesz, po prawej stronie zobaczysz spory parking, na którym warto się zatrzymać. Z parkingu czeka cię krótki spacer nad krawędź przepaści, gdzie ulokowany jest punkt widokowy.

Zjazd Trollstigen w dolinę zapewne pozostanie na długo w twojej pamięci. Kręte serpentyny i cudowne widoki warte są długiej podróży przez Bałtyk i drogi Skandynawii. Będziesz miał dużą pokusę, aby tę drogę pokonać tam i z powrotem kilka razy!

Musisz zobaczyć Drogę Trolli

Jazda przez Trollstigen jest bez wątpienia nieco bardziej dramatyczna niż to, do czego większość ludzi jest przyzwyczajona, ponieważ wyjątkowe w jeżdżeniu po Norwegii jest to, że tak naprawdę wszędzie są głazy i kamienie.

Nawet na najwęższej półce górskiej lub na małym głazie można zbudować dom czy drogę. W ten sposób poczujesz się połączony z krajobrazem i naturą poprzez to co człowiek stworzył, w którym odnalazł podstawę do życia na przestrzeni dziejów. 

O Trollstigen nie można zapomnieć będąc w Norwegii. To miejsce, które koniecznie trzeba zobaczyć, nawet w obawie, iż zza którejś barierki ustawionej na tarasie widokowej, wykradnie się mała, obdarzona długim, pomarszczonym nosem, czteropalczasta istota. 

Przestrzegamy nieroztropnych turystów przed złośliwymi istotkami. Nie powinno to nikogo dziwić, gdyż jest to miejsce, gdzie populacja Troli jest z pewnością najwyższa na świecie.

0 Email

Geiranger to najbardziej malowniczy obszar na planecie. Wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO fiord jest zarazem najbardziej idyllicznym krajobrazem, jak i najbardziej niebezpiecznym obszarem w Norwegii. Niestety niebawem może zniknąć z powierzchni kontynentu, zabrany przez kilkudziesięciometrowe tsunami.

Geiranger

Geiranger ma 250 mieszkańców. 700 tysięcy turystów odwiedza rocznie tą zagrożoną zniknięciem miejscowość. Wszyscy chcą zobaczyć wioskę nim fala zabierze wszystko.

W rezultacie Norwegii w ciągu 400 lat miały miejsce 4 duże osuwiska. Bezsprzecznie dotknie to Geiranger w przyszłości. Eksperci zidentyfikowali szereg niestabilnych obszarów górskich, a niektóre z nich są obecnie stale monitorowane.

Jednym z nich jest góra Åkneset. To na niej znajduje się duża szczelina w skale, która otwiera się około dziesięciu centymetrów rocznie.

To się już zdarzyło, to się powtórzy

Jeśli wybuchnie Åkneset, Geiranger prawdopodobnie zostanie uderzony 70 metrową falą. Hellesylt 85 metrową falą, która płynąć będzie przez 1,5 km w głąb lądu.

W Tafjordzie fala będzie miała 14 metrów wysokości i dotknie nawet Ålesund. Najbardziej narażone są Møre og Romsdal, Song og Fjordane, a nawet Rogaland czy Nordland.

Jak odkryto niebezpieczeństwo

Pewien mały chłopiec Per Åkernes dorastał na farmie Åkerneset w latach 40. XX wieku. Na farmie mieszkały wtedy 24 osoby i utrzymywały się z hodowli kóz. Wzdłuż zielonych górskich zboczy niegdyś dzieci wypasały kozy, podczas gdy głęboki Synnylvsfjord lśnił prawie dwieście metrów w dół pod nimi.

Dzieci pasąc kozy bawiły się na zboczu. Wkładały ręce w szczelinę skalną lub wrzucały w nią kamienie. Latem zakleszczały się w szczelinie, by na wiosnę zniknąć bez śladu w głębokiej przepaści. Pomimo poszukiwań znikały na zawsze.

Pod koniec lat 50. gospodarstwo opustoszało i tak minęło następne 30 lat. Był rok 1983 zanim Per znów powrócił w miejsce starej zagrody dla kóz. Poszedł zobaczyć słynna szczelinę z dzieciństwa, ale zobaczył przerażający widok. Przepaść znacznie się poszerzyła i teraz miała kilka metrów szerokości.

Przestraszył się i powiadomił dziennikarzy z Sunnmørsposten i zabrał ich w góry. Gazeta opublikowała artykuł 31 lipca 1985 roku i zapytała geologów czy jest prawdopodobne, aby skała wybuchła.

Dla władz gminy było to niewygodne. Zagrażało branży turystycznej ( która dla Geiranger generuje znaczne przychody) gmina przemilczała sprawę i nie podejeła żadnych działań. Ale Per nie odpuścił. Jego głos powtarzał się i udowadniał, że szczelina w dalszym ciągu się powiększa.

Doprowadził do tego, że góra od 2007 roku jest pod obserwacją Całodobowego Centrum Ratunkowego w Stranda. Centrum jest gotowe na sytuacje kryzysowe i nieustannie pracuje. Ale nie ma wątpliwości, że kiedy to się stanie, będzie straszny bałagan. Ewakuacja, jakiej jeszcze w Norwegii nie było.

Powstał pierwszy skandynawski film katastroficzny inspirowany przyszłą tragedią

Słynny norweski aktor Kristoffer Joner zagrał rolę bohaterskiego geologa w filmie The Wave, Bølgen. W polskich kinach leciał pod tytułem Fala. Film w pierwszym tygodniu obejrzało prawie 190 tysięcy widzów, ciekawych jak to się stanie, gdy Åkerneset wybuchnie.

Film przedstawia konsekwencje tsunami i fali jaką spowoduje zalewając Geiranger. W filmie nominowanym do Oskara na ewakuacje ludność miała 10 minut, a w rzeczywistości czasu będzie prawdopodobnie kilka tygodni. Geolodzy twierdzą, że scenariusz, który rozgrywał się w filmie jest nieprawdopodobny.

Mieszkańcy miejscowości zagrożonych mają podzielone zdania. Jednych film przestraszył, innych zasmucił jeszcze innych rozbawił. I choć Geiranger jest monitorowane to w dalszym ciągu, jest to najniebezpieczniejsze miejsce w Norwegii. Jednak po filmie wielu turystów chce zobaczyć wioskę z filmu, zanim zniknie z powierzchni ziemi.

Jakie zatem jest prawdopodobieństwo, że to się stanie?

Wyobraź sobie, że co 100 lat mamy 10% szans, że będzie taki scenariusz. Więc, czy możesz spędzić wakacje nad Fiordami? Zawsze pozostanie minimum ryzyka. W bardzo szczególnych przypadkach, jak podczas trzęsienia ziemi, które przecież zdarzają się w Norwegii, osuwisko może zostać wywołane dość nagle. Może też zdarzyć się na obszarach, które nie są stale monitorowane.

Prawdopodobieństwo takiego zdarzenia jest bardzo niskie. Ale ryzyko jest zawsze. A my powinniśmy być tego świadomi, jeśli chcemy żyć i cieszyć się piękną przyrodą w Norwegii. Zdaniem naukowców prowadzenie samochodu w zachodniej Norwegii jest znacznie bardziej niebezpieczne niż prawdopodobieństwo osuwiska.

Śmiertelne tsunami

Największe tsunami jakie wystąpiło na świecie miało miejsce na Alasce w zatoce Lituya w 1985 roku. Tutaj masyw osuwiska spowodował ponad 500 metrową falę. W XX wieku w Norwegii doszło do trzech osuwisk, powodując śmiertelne fale, które zabrały 175 osób. Pierwsze osuwisko nad fiordami datowane jest 8 tys.lat temu.

Lodalen w Song og Fjordane zostało uderzone dwukrotnie. Pierwszy raz w 1905 roku. 870 tysięcy ton skał z Ramnefjellet wpadło do Lovatnet, wywołując 40 metrową falę i zalewając wioski Nesedal i Bødal. Zginęło 61 osób, a znaleziono tylko 10 z nich. Tsunami zabrało również 94 krowy, 145 owiec, 10 koni i 16 świń.

Drugi raz w 1936 roku. Tsunami tego roku było największe, tutaj fale miały po 74 metry wysokości. Masyw osuwiska miał 1493 metry wysokości i milion metrów sześciennych skały. W obu wypadkach masyw skalny spadł na Lovatnet w gminie Stryn. Łącznie zginęło od fali 135 osób, 41 z nich nigdy nie odnaleziono.

W 1934 roku osuwisko w Tafjord uderzyło w Sunnmøre fala miała 64 metry. W wioskę Tafjord uderzyła 16 metrowa fala zabierając 40 ofiar, z 76 domów które zostały zniszczone. Masyw miał 3 miliony metrów sześciennych skał.

Wybuchowa Góra Åkernesremna

Åkerneset to jeden z najbardziej podatnych na lawiny obszarów Norwegii. Góra jest w ciągłym ruchu a szczelina powiększa się o kilka centymetrów rocznie. Kiedy Åkerneset wybuchnie prawdopodobnie będzie miał 18 milionów sześciennych górotworu. To około jedna trzecia tego, co określane jest jako najgorszy scenariusz spowoduje falę o wysokości 33 metrów.

Fiord podniesie się bezlitośnie na 100 metrów w górę i zniszczy wszystko w drodze do morza. W 12 minut od osunięcia się skał fala uderzy w sieć dróg dojazdowych jakieś 6,5 kilometra od Geiranger i Hellesylt.

Jest ryzyko, że rzeka Rauma zostanie spiętrzona. Utworzy jezioro o długości 7 kilometrów, w konsekwencji czego, tama na rzece pęknie od naporu wody zalewając okolice.

Åkernesfjellet ma szczelinę o długości około 600 metrów i szerokości 900 metrów na poziomem morza. Jeśli całe zbocza poluzuje się, 54 miliony metrów sześciennych skały wpadnie do fiordu.

harbitz2.png

To, ile to jest?

Jeśli założymy, że ciężarówka może zabrać 10 metrów sześciennych skały. Samochód ma 10 metrów długości. Korek, który utworzy się na ulicy będzie miał początek w Hellesylt, a koniec w Singapurze i z powrotem. Te same ciężarówki okrążyłyby kulę ziemską jadąc wokół równika.

Warto zauważyć że,jeśli cała góra spadnie na raz potrwa to tylko pięć minut. Ogromna 84 metrowa fala przypływowa dotrze do Hellesylt. 10 minut nim dotrze do Geiranger i 70 metrowa fala zniszczy całe centrum.

Jak uniknąć katastrofy?

Trzeba monitorować niestabilność góry. Osuwiska na szczęście nie pojawiają się bez ostrzeżenia, a w tygodniach lub w miesiącach poprzedzających osuniecie się góry. Ruchy góry będą znacznie szybsze i to już będzie znak i czas na ewakuację.

Wszyscy mieszkańcy i osoby przebywające w zagrożonej okolicy otrzymają smsa lub automatyczny telefon z instrukcją, by wiedzieli, co mają robić.

Od 2004 roku Norweski Instytut Geologiczny NGI zaczął badania. Einar Andy przedstawił raport w 2006 roku, w którym Åkerneset został uznany za obiekt wysokiego ryzyka.

Åkes Tafjord Contingency IKS czyli między gminna firma jest odpowiedzialna za monitorowanie osuwiska. Jej siedziba znajduje się w gminie Stranda w Sunnmøre.

Instytut jest własnością gmin Møre og Romsdal, Stranda, Norddal, Rauma, Stordal, Ørskop, Sykkyleven, Ørsta i Ålesund. Miejscowości, które zostaną dotknięte katastrofą.

System monitorowania należy do najnowocześniejszych na świecie i współpracuje z wieloma krajami na świecie. Wiedza stwarza bezpieczeństwo. A w wypadku dużego zagrożenia włączą się syreny

W hali testowej w Trondheim geolodzy zbudowali dokładny model 1:500 urwiska w Åkerneset. Naukowcy pracują nad sprawdzeniem co stanie się, jeśli osuwisko wpadnie do fiordu.

Warto zauwazyć, że naukowcy dotychczas myśleli, że Geiraner będzie lepiej chronione niż Hellesynt. Dzięki badaniom odkryli, że Geiranger zostanie uderzony przez kilka mniejszych fal. Prawdopodobnie doprowadzą do równie poważnych szkód.

Takie rzeczy się dzieją

W 2014 roku wiele uwagi w Norwegii wzbudziła ewakuacja obszaru wokół góry Mannen w Romsdalen. Obserwacja wykazała wyraźnie zwiększony ruch w górach i obawiano się osuwiska. Na szczęście ruch góry się uspokoił i nic się nie wydarzyło. Ewakuacja była bardzo koniecznym i odpowiedzialnym stanowiskiem.

Natura robi swoje, więc to człowiek musi się zabezpieczyć i żyć z ryzykiem. Przede wszystkim mieszkańcy powinni pozwolić się ewakuować. Bezsprzecznie dla własnego dobra i bezpieczeństwa. Niezwykle ważne jest, by mieszkańcy posłuchali władz. Opuścili swoje miejsca na ziemi, nim rzeczywiście katastrofa nadejdzie.

Mieszkańcy najbardziej boją się fałszywego alarmu. Sparaliżuje wszystkich. W rezultacie jeszcze bardziej tego jak później będą musieli z tym żyć. Bo pytanie czy to się stanie, bezsprzecznie nie jest tak ważne jak to, kiedy.

Mając to na uwadze, Kochani śpieszcie się, nim będzie za późno.

4 Email

Trolltunga czyli Jęzor Trolla

autor Agnieszka

Trolltunga jest jednym z najniezwyklejszych miejsc na ziemi. Twór o którym zapomniała grawitacja. Norwegowie wierzą, że gdy staniesz na krawędzi jęzora północne wiatry zabiorą ze sobą wszystkie Twoje troski.

Trolltunga jest najbardziej znaną skałą w Norwegii wysuniętą niczym jęzor w 700. metrową przestrzeń jeziora Ringedalvatnet. Wystaje od zbocza góry, 10 km od Tyssedal na płaskowyżu Hardngervidda.

Ta efektowna skalna skocznia przyciąga 100.000 turystów rocznie. Obecnie Trolltunga generuje około 320 milionów dochodów związanych z zakwaterowaniem, wyżywieniem i transportem.

trolltunga

Jak powstała Trolltunga

Jak głosi legenda Trolle oświetlone promieniami słońca zmieniają się z skały. Jeden z nich, wyjątkowo zbuntowany olbrzym na złość legendzie wystawił swój jęzor prosto w słońce i cóż, skamieniał. Czy taka wersja jest wystarczająca, dla geologów zapewne nie, ale czy nie brzmi lepiej niż to że….

Trolltungę wyrzeźbił lodowiec, który pokrywał większość Norwegii i Skandynawskiego lądu. Lodowata woda zmroziła skałę i oderwała od góry pozostawiając tylko skalny kikut, miejscowi nazwali skałę Językiem Trolla.

Ringedalvatnet

Droga na Trolltunga

Samochodem: jedź Rv13 do Tyssedal i kieruj się znakami na P2 Skjeggedal, gdzie znajduje się płatny parking. Możesz również skorzystać z autobusu wahadłowego z Oddy.

Jeśli pojedziesz autobusem aż do górnego parkingu P3 Mågelitopp lub zarezerwujesz jeden z niewielu tam parkingów, podróż do Trolltunga będzie krótsza. Stąd powinieneś liczyć 7-10 godzin na 20-kilometrową podróż w obie strony.

Parking P1 TYSSEDAL

  • 220 miejsc parkingowych
  • około 300 kr za dobę 
  • + ewentualnie transport na wyżej położone parkingi P2 i P3
  • trasa 40 km
  • czas 15 godzin
  • różnica wysokości 1040 m
  • całkowita różnica wysokości 2000 m

Parking P2 SKJEGGEDAL

  • 180 miejsc parkingowych
  • około 500 kr za dobę
  • + ewentualnie transport na parking P3
  • droga dla małych kampingów i minibusów do 5,2 m
  • trasa 28 km 
  • czas 8-12 godzin
  • różnica wysokości 800m 
  • całkowita różnica wysokości 1200m

Parking P3 MÅGELITOPP

  • 30 miejsc parkingowych
  • dojazd prywatną drogą
  • 600 kr za dobę
  • tylko z wcześniejszą rezerwacją
  • trasa 20 km
  • czas 7-12 godzin
  • różnica wysokości 320m
  • całkowita różnica wysokości 320m 
Ścieżka do Trolltunga
no.trolltunga.com

Parking P2 Skjeggedal idziesz wąską brukowaną drogą, która wije się do P3 Mågelitopp, który jest 400 metrów wyżej. Ten pierwszy etap ma 4,3 km i może zająć nieco ponad godzinę. Jeśli zaczniesz wędrówkę górską z poziomu P3, oczywiście zaoszczędzisz czas i wysiłek!

Trolltunga

Kiedy budzik dzwoni o 4.30 zrywamy się na równe nogi, 5.30 jesteśmy na parkingu w Skjeggedal, niestety ruszamy z poziomu P2, bo na wyższym parkingu nie ma już miejsc, spóźniliśmy się z rezerwacją.

Ta opieszałość kosztuje nas dodatkowe 800 metrów pod górę. To oznacza, że mamy 28 kilometrów do przejścia. Czyli jakieś 8 do 12 godzin.

Jest chłodny, rześki poranek, ale słońce zwiastuje lampę przez cały dzień. Wiemy, że chodzenie po górach w słońcu wcale nie jest takie przyjemne, idziemy po śniegu, a ten oślepia bardzo. Na szczęście wysokie szczyty zasłaniają jeszcze promienie słońca i robimy jakieś osiem kilometrów w cieniu.

Szlak na Trolltungę jest dobrze oznakowany. Piękny. Zadeptany. Z wieloma płaskowyżami. Z których podziwiamy głębokie wody jezior.

Trolltunga

Kolej Tyssedal

Zaczynając trasę mijamy tory, po których jeździła kolejka i która zatrzymała się na dobre w 2011 roku. Woziła wagonikami towary i ludzi przez 100 lat. Gdy miejscowi ludzie budowali chaty. Wjazd o długości 930 metrów, wciągał towary i robotników w kilka minut.

W Wielkanoc 1955 roku zdarzył się śmiertelny wypadek, jedna z dwóch lin pękła. Wagon był pełen ludzi. Dwie osoby zginęły, kilka zostało ciężko rannych.

Tor został zamknięty, a rok później odrestaurowany na potrzeby mieszkańców Tyssedal i Skjeggedal. Kiedy kolejka stanęła prezes firmy Tyssefaldene A.S. w 50. rocznicę powstania firmy w 1956 roku, obiecał budowę nowej kolei, ale skończyło się na niespełnionych obietnicach. Gdyby chcieli podjąć się budowy nowej kosztowałaby 30 milionów koron.

Tyssedal

Powstała za to droga dojazdowa, tak by właściciele licznych domków i hytt mogli do nich dojechać. Droga okazuje się najgorszym i najtrudniejszym odcinkiem szlaku.

Pierwsze 800 metrów pięknej nowej drogi asfaltowej Måglivegen z 17. zakrętami i nachyleniem 17. stopni jest żmudne i monotonne, a schodząc w dół najbardziej obciąża kolana.

Skjeggedal

3 szlaki na Trolltunga

Wersja samodzielna 

Możesz zacząć z parkingów wymienionych powyżej dobrze oznakowanym szlakiem z możliwością uzupełniania wody po drodze i rozbiciem namiotu.

Wersja luksusowa 

Z Trolltunga Adventures www.trolltungaadventures.com z przewodnikiem, pysznym jedzeniem i gotowymi namiotami. Dla chętnych, jest możliwość spania w specjalnych kapsułach na płaskowyżach między szczytami. Zapewne jest to niezapomniane doświadczenie.

Wersja wymagajaca 

Około 2012 roku, kiedy już reszta świata odkryła Trolltungę, właściciel Hotelu Trolltunga zapalony przewodnik, założył Klub Trolltunga Activ, wtedy też powstał szlak Via Ferrata prowadząca zboczem góry.

kapsuły glamping trolltunga

Szlak na Trolltungę

Etap 1

Szlak jest dobrze oznakowany, zaczyna się w płaskim terenie i prowadzi przez wysoką dolinę. Po trzech czwartych marszu wspinasz się stromo po zboczu góry do Gryteskaret

Jest to jeden z najbardziej wymagających odcinków na trasie Trolltunga. Po kwadransie wysiłek rekompensuje wspaniały widok.

Etap 2


Kolejna stroma wspinaczka prowadzi do Trombeskar i pięknej doliny, popularnej wśród turystów spędzających noc w namiotach. Ścieżka wije się wokół małego jeziora do Store Floren

Fantastyczny widok otwiera się na Ringedalsvatnet, jeziora, które leży daleko w dolinie poniżej Ciebie. To idealne miejsce na przerwę i przekąskę i napełnienie butelek wodą.

Etap 3

Ścieżka do Trolltunga biegnie starożytną trasą przez Hardangervidda. Dawniej rolnicy wykorzystywali ten obszar jako letnie pastwisko dla swoich zwierząt. Możesz zobaczyć pozostałości starej stajni. 

Kiedy na początku XX wieku zbudowano elektrownię wodną w Tyssedal i wyżej położonych górach, do transportu materiału i do pomocy przy najcięższych pracach używano koni.

Etap 4

Następnie mijasz Hestaflåene płaskowyż położony 900 m npm. gdzie kiedyś pasły się konie. Znajdziesz tu również wodospad. Powinieneś korzystać z mostów by przekroczyć Endåen niezależnie od tego, czy rzeka jest sucha. 

Ważne jest, aby pozostać na szlaku, aby uniknąć uszkodzenia wrażliwej górskiej roślinności.

Etap 5

Ścieżka znowu stromo wspina się do Endanuten. W Tyssehøl przekraczasz koryto rzeki, które kiedyś prowadziło wodę do Tyssestrengene. Ten bliźniaczy wodospad był najwyższym i jednym z najpiękniejszych wodospadów w Norwegii, z 312 metrami swobodnego spadku i całkowitą wysokością 646 metrów.

Etap 6

W XIX wieku wodospad był jedną z głównych atrakcji turystycznych kraju. Ale w 1967 roku Tyssestrengene została osuszona a jezioro zostało skierowane do Tysso II, elektrowni zbudowanej głęboko w górach w Skjeggedal.

Mijasz też zaporę – i, co zaskakujące, ładną plażę. Od tamy woda jest teraz prowadzona do tuneli i do turbin w Tysso II.

Etap 7

Nieco dalej ścieżka zwęża się i należy zwrócić szczególną uwagę na krawędź klifu i wysoki spadek. Nagle pojawia się Trolltunga! Ostatnie cztery żelazne stopnie które ułatwiają zejście na Trolltunga i jesteś u celu!

Etap 8

Jęzor jest szeroki, więc wejście na niego nie jest problemem. Ale musisz być ostrożnym, bo tutaj rządzą siły natury. Sama wędrówka jest wspaniała. Trasa jest dobrze oznaczona i widoczna.

Czasem porośnięta mchem na głazach czasem górskim zboczem, z którego majaczy grafitowe jezioro. Wygląda jak fiord w pomniejszeniu i już wiesz dlaczego Trolltunga jest jedną z największych atrakcji Norwegii.

Kiedy iść na Trolltunge

Na wycieczkę do Trolltungę można wybrać się praktycznie prawie przez cały rok.

1 czerwca- 30 września to sezon, wtedy warunki są najlepsze, ale mogą być roztopy i błoto.

1 październik- 31 maj spodziewaj się śniegu i lodu.

Pogoda w wysokich górach może się szybko zmieniać. Koniecznie sprawdź prognozę pogody przed rozpoczęciem wyprawy na yr.no lub storm.no

Zaplanuj wyprawę na Trolltungę

Niestety zdarzają się akcje ratunkowe na Trolltunge, najczęściej z powodu wypadku, ale też słabego sprzętu i niewystarczającej zdolności przewidywania. 

Nawet w słoneczny letni dzień zabierz ze sobą ciepłą i wodoodporną odzież na wypadek, gdyby nagle i niespodziewanie zmieniła się pogoda.

Co zabrać na Trolltungę

Lista wędrówek
no.trolltunga.com

Musisz być w dobrej kondycji fizycznej!

Podróż do Trolltunga jest długa i wymagająca. Jeśli nie masz bardzo dobrej choroby serca lub innego problemu zdrowotnego, nie powinieneś odbywać tej podróży! 

Jeśli nie jesteś przyzwyczajony do całodziennych wędrówek – zwłaszcza wędrówek po górach lepiej wybierz inną atrakcję.

Oszczędzaj się i miej siłę w rezerwie!

Nie spiesz się na wędrówkę, zwłaszcza gdy szlak jest stromy.  Pij dużo wody i jedz pożywne posiłki aby nabrać nowej energii. Podczas wędrówek po górach wskazane jest spożywanie posiłków co dwie godziny.

Ryzyko wypadków jest większe, gdy jesteś zmęczony i rozkojarzony.

Nie zabieraj dzieci i zwierząt w góry!

Zalecamy, aby wszyscy uczestnicy wycieczki mieli co najmniej 12 lat. A psy były w dobrej kondycji i odpowiedniej rasy. (jamniki i pekińczyki nie są rasami górskimi).

Dzieci są szczególnie wrażliwe na zmienne temperatury. Nie ryzykuj ich przegrzaniem i odwodnieniem. Pamiętaj, że na górze zawsze jest chłodniej i bardziej wietrznie niż nad fiordem.

Chroń się przed słońcem!

Zakryj się i używaj kremu przeciwsłonecznego o wysokim współczynniku. Jeśli jest chłodny wiatr, możesz nie zauważyć poparzenia słonecznego, dopóki nie będzie za późno.

Co robić w sytuacjach awaryjnych

Na górze znajdują się dwie kabiny ratownicze. Na Store Floren jest pierwsza kabina ratownicza. Tutaj możesz szukać schronienia na wypadek burzy lub innej sytuacji awaryjnej. 

W kabinie ratowniczej znajdziesz śpiwory i koce oraz prowiant. Druga kabina ratunkowa znajduje się na górze Endåen.

Jeśli pilnie potrzebujesz pomocy, zadzwoń pod numer 112. Dokładnie opisz swoją sytuację i miejsce, w którym się znajdujesz.Czas jest najważniejszy. Ważne jest, aby ekipa ratownicza mogła Cię szybko znaleźć. Upewnij się, że jesteś dobrze zabezpieczony i widoczny.

Uwaga: jeśli potrzebujesz akcji ratunkowej na norweskim pustkowiu, nic Cię to nie kosztuje.

Transport publiczny

Do Odda dojedziesz z Voss, Bergen, Stavanger i Oslo. Możesz zaplanować i sprawdzić podróż na stronie www.en-tur.no

Transportem okręgu Vestland

Z Odda lokalne połączenia autobusami wahadłowymi znajdziesz na www.reise.skyss.no dojeżdżają bezpośrednio na parkingi przy szlaku.

Z lotniska

Do Odda z Haugesund około 2,5 godziny drogi, z Bergen 3 godziny, ze Stavanger 4 godziny, z Oslo 6 godzin.

trolltunga

Historia jęzora Trolltunga

Pierwsze Zdjęcie z Trolltunga powstało w 1967 roku, ale opublikowane dopiero w 1971 roku. Zrobił je robotnik Andreas Vodahl i Bartholda Hegemann, który był modelem. To zdjęcie z Trolltunga z mężczyzną siedzącym na końcu języka zdobi tysiące pocztówek.

Dziennikarz Jan Gravdal napisał artykuł o historii tego zdjęcia. Nie spodobało się to lokalnym władzom, które uznały, że zachowanie starców było nierozsądne. By nie namawiać ludzi do ryzykownych zachowań ukryto ten fakt przed światem.

Tak minęło jeszcze wiele lat zanim świat poznał Tyssedal i Trollowy Język. Dziś jest główną atrakcją dla turystów z całego świata, dzięki mediom społecznościowym, ale również dzięki lokalnym władzom, które polubiły ryzyko. Dziś znajduje się koło Preikestolen wśród najpopularniejszych wycieczek na świecie.

trolltunga

Pewien amerykański magazyn internetowy The Huffington Post uznał Trolltungę za jedno z dziesięciu najlepszych miejsc do wędrówek oraz nazwał przerażającym. To drugie w naszej opinii mija się z prawdą. Ale wiedz, że podróż tam i z powrotem może być równie cudowna co wymagająca

Chodzenie po górach daje poczucie wolności, zwycięstwa i poczucie sensu bytu. Każda góra, każdy szczyt i cel mają swoją osobowość i tożsamość. Trolltunga jest niezrównana. Idź, bo gdy dotrzesz nigdy nie powiesz, że nie było warto.

Każda wędrówka ma swoją końcową nagrodę i nie wiemy czy cel, czy droga, która go uświęca jest bardziej pożądana, bo droga jest celem samym w sobie.

0 Email

Lofoty najbardziej atrakcyjny Archipelag ziemi. Turkus wody oceanu, biel piasku, pustkowie rajskich plaż na tle ścian niemal pionowych, poszarpanych szczytów górskich tworzą scenerię jak z powieści Tolkiena.

Podróż przez Lofoty była dla nas pełna oczekiwań, ale i niezapomnianych przeżyć. Stare domy i łodzie wypłowiałe od surowego słońca, targane słonym wiatrem oceanu opowiadają o mijającym czasie i to jest smutne. Ale tam jakby czas i tak się zatrzymał.

Pogoda na Lofotach

Na Lofotach słońce bawi się w chowanego ze szpiczastymi szczytami, by w końcu położyć się nisko nad widnokręgiem Oceanu Atlantyckiego. Musimy się trochę wysilić, żeby znaleźć północne słońce, które tańczy z długimi cieniami.

Potężne pasmo szczytów górskich na Lofotach chroni wioski rybackie od wewnątrz. Broni od sztormów północnego wiatru.

Pogoda na Lofotach jest zabawna, mawiają mieszkańcy. Jedyne co o niej wiesz to, to, że nie wiesz o niej nic. Deszcz i mgła pokrywają szczyty gór i dolin.

Wiatr zamyka mosty nawet w środku lata a temperatura może spaść do jednej cyfry, gdy wiatr jest północno zachodni.

Na północnym wschodzie świeci słońce, ale trzeba nosić czapki. Kiedy wysokie ciśnienie podnosi słupki rtęci są dni ciepłe i pogodne. To czas pogoni za plażami, ale nawet w chłodny, pochmurny dzień, słońce wieczorem wygrywa i rozjaśnia plaże.

Kolorowe wioski mają plecy ze ścian gór. Z Reine, Henningsvær czy innych słynnych miejsc widać oświetlone słońcem szczyty, kiedy my w głębi lądu kąpiemy się w cieniu, one kąpią się w złocie niezachodzącego słońca.

Lofoty są zimne, dzikie i surowe. Mają ostre strome zbocza górskich klifów. Zatoki o beżowym, rajskim piasku plaż, które ukazują się za każdym prawie zakrętem naszej drogi.

Na Lofotach Wieloryby bawią się między wyspami, by wypłynąć na ocean, lub zostają by umrzeć. Orki skaczą wokół łodzi odsłaniając płetwy. Dorsze odradzają się i tańczą ławicami w czasie tarła.

Foki gościnnie, leniwie szukają miejsca na ziemi. Maskonury kochając spokój, oddają popularność Mewom, którym nie przeszkadza człowiek by osiedlić się mu tuż na głową.

Porozrywane wysepki Archipelagu Lofotów są pełne drewnianych stojących na palach, czerwonych lub żółtych domków rybackich Rorbuer walczących z żywiołem wody widać z każdego szczytu.

To niezwykłe połączenie majestatycznych szczytów gór i rozszalałych bałwanów fal Oceanu Atlantyckiego ujrzysz na każdej plaży.

Zapach suszonej ryby, wodorostów i wiatr od morza. Krajobraz folklorystyczny ucieleśnia kulturę narodową która wciąż żyje. A jednak….

Lofoty nas urzekły, ale nie zachwyciły. Najbardziej bolało nas to, że te piękne karaibskie plaże są puste i wyludnione. Tak lodowate dla człowieka. Tak bardzo było nam źle z tym, że nie możemy zanurzyć się w toni lazurowej wody by ochłodzić nagrzaną skórę.

To jakby oglądać góry przez szybę. Nie móc się nimi nacieszyć, poużywać. Do tego palące źrenice słońce, które rozpala zmysły, ale nie ciało. Bo te musi być szczelnie okryte ubraniami, czapkami i szalikami. Wiatr tak silny, że podmuchy wyrywają aparat z ręki.  

A do tego smród. Tak. Smród suszonej ryby. Taki co odbiera apetyt. Taki co wchłania się w skórę, włosy i ubrania. Taki z którym zasypiasz i budzisz się. Albo taki przez którego nie możesz zasnąć i budzisz się.

Nam zabrało to przyjemność pobytu. Na szczęście natura jest majestatyczna, dzika i niebezpieczna. To zrównoważyło nasze rozczarowanie.

Nazwa Lofoty pochodzi gdzieś ze staro nordyckiego słowa Lófót i w dosłownym tłumaczeniu oznacza nogę rysia. Początkowo nazywano tak jedną z wysp, która z lotu ptaka przypomina odcisk nogi rysia.

Potem nazwę zaczęto używać w odniesieniu do całego archipelagu. A oryginalną wyspę nazwano Vestvågøya.

Od kontynentu oddziela je szeroka cieśnina Vestfiordu, który wgryzł się w Półwysep Skandynawski. Poszarpał go na części i wypluł piaskiem białym jak wapno.

Tylko monumentalna przeszkoda górska, czyli ściana Lofotów wyrasta prosto z morza by archipelag nie odpłynął.

Położone 200 kilometrów od koła podbiegunowego wyspy mają powierzchnię 1227 kilometrów 2. Około 25 tysięcy mieszkańców. Którym w życiu przeszkadza 300 tysięcy turystów z całego świata.

Lofoty to bardzo zróżnicowany kulturowo region. Mieszka tu wielu artystów, wielu się z nich wywodzi. Jak na przykład Espolin Johnson, który malował scenerie Lofotów oddając ich piękno obrazom.

Dziś prace mają swoje galerie. To tu toczy się wyspiarskie życie, handel, biznes. Liczne warsztaty pokazują kulturę i sztukę tego klimatycznego miejsca. Celebrują przeszłość.

  • Kuźnia Hansa Gjertsena to miejsce, gdzie gospodarzem jest kormoran Gjertsen a Tor Vegard Markven tworzy wybitne dzieła sztuki.
  • Glas Hytta to miejsce w pięknym budynku z kamienistą plażą nad oceanem. Tu można wypić kawę w towarzystwie pięknych szklanych przedmiotów ręcznie robionych przez Åsvara Tangranda lub je zakupić.
  • Obserwatorium Zorzy Polarnej w Laukvik którego właścicielami są Holendrzy, którzy z miłości do zorzy osiedlili się tutaj. Prowadzą badania zorzy nie tylko na Lofotach, ale na całym świecie. I pomimo tego, że robią to z prywatnego domu współpracują z NASA.

Ryby podczas tarła przypływały w tak dużych ilościach, że dla mieszkańców było ich więcej niż wystarczająco. Dlatego zaczęli napływać rybacy z innych rejonów. Pomieszkiwali w słynnych Rorbuer i zaczęli wysyłać dorsza w świat.

To, dlatego ten dziki archipelag stał się kolebką dorsza. Liczne kontakty z wielkim światem i handlem wpłynęły na rozwój i kulturę tego miejsca. Ucywilizowały je.

Naszą przygodę na Lofotach zaczęliśmy wjeżdżając w głąb archipelagu Lofotów. Przez górzyste wyspy, których jest siedem i prawie wszystkie kończą się na øya. Austvågøya, Gimsøya, Vestvågøya, Flakstadøya, Værøya, Røst i Moskenesøya.

Jechaliśmy jedną drogą, czasem odbijając na boki by zajrzeć we wszystkie kąty porozrywanych wysp.

Drogę łączą mosty i tunele drogi E10 znane jako Droga Króla Olafa, Kong Olavs Vei. Liczy ona sobie 170 kilometrów i kończy się w słynnej osadzie rybackiej o nazwie Å.

To koniec norweskiego alfabetu, ale i świata. Dalej jest tylko ściana gór z niezwykle strzelistymi kształtami.

Piękne majestatyczne, sięgające do 1600 metrów szczyty aż trudno uwierzyć, że są dziełem natury nie człowieka bez ograniczeń. To najstarsze góry, na kontynencie.

Liczą sobie pół miliarda lat i tylko głodny lodowiec mógł je tak pozjadać. Nadgryzając ich 100 kilometrowe granity szczytów górskich ostrymi lodowymi kłami.

Dawniej Lofoty słynęły z wina nie z ryb, ale kiedy Bergen utraciło swój monopol handlowy działalność rybacka zaczęła nabierać tempa. Pod koniec XIX wieku, kiedy powstało połączenie promowe Hurtigruten wyspy zyskały codzienne połączenie ze stałym lądem.

Ryba jest najważniejszym towarem wysp Lofotów. Życie na Lofotach kręci się wokół nich. Ludność od zawsze łowiła ryby przez cały rok, zwykle prowadząc małe gospodarstwa. Jednak największe znaczenie mają sezonowe połowy dorsza norweskiego.

Mało kto nadmienia, że ławice ryb miały swoją cykliczność. Po około 70 latach dobrych połowów ławice znikały na 20 do 30 lat. Cykliczność tą tłumaczono ingerencją boską a w XIX wieku już nie Bogiem a szkodliwymi wynalazkami jak parowce czy latarnie morskie.

I tak każdego roku od stycznia do kwietnia ogromne ilości migrują z północy do obszarów morskich Lofotów by odbyć tarło.

Połów w tych miesiącach zapewnia życie miejscowej ludności od wieków. To co dla nas jest smrodem tu jest prawdziwym błogosławieństwem. 50 tysięcy ton! Taką zawrotną sumę osiąga połów dorsza w tym regionie, nic dziwnego, że to potężny dział gospodarki całego kraju.

Tu ryby pachną pieniędzmi. Stelaże z rybami są przy każdym domu i pod każdym balkonem. A jadąc wzdłuż wybrzeża rozciągają się na kilometry robiąc miejsce na 15 tysięcy kaskad wypatroszonej ryby.

Tak suszone wiatrem i odpowiednią temperaturą ryby mogą być zdatne do zjedzenia nawet przez kilka lat. Suszony kilogram ma tyle wartości odżywczych co pięć kilo świeżej ryby.

Zimą na Lofotach praca w przetwórniach wrze. Rybacy dostarczają pełne kutry dorszy, których flota każdej zimy liczy ponad 30 tysięcy. Na produkcjach ryby są patroszone i odcina im się głowy. Z głów wycina języki. To ponoć specjalność dzieci.

Które wyciągają swoimi małymi rączkami jeszcze mniejsze języczki, które są rarytasem. Smażone lub gotowane w morskiej wodzie.

Wieczorem cały archipelag żyje historiami o walce z falami i ławicami ryb. Zajadając dorszowe mięso ich wątroby czy kawior. Mało kto wie, że dorsza najlepiej jeść na surowo. Jest on twardy i trzeba rzuć go przez parę minut. Początkowo smakuje tak jak śmierdzi.

Trzeba zaparcia i zrozumienia, żeby połknąć go. Kiedy już zmieni się w ustach w jednolitą papkę. Ale uratował na pewno nie jedno istnienie w czasach, kiedy Odyn rządził krajem. Zdobycie go to żaden wyczyn wystarczy kupić w sklepie.

Ubocznym produktem suszonych dorszy był tran pozyskiwany z ich wątroby. Od epoki Wikingów wykorzystywano olej do lamp i impregnowania skór. Wzdłuż wybrzeży oprócz stelaży na ryby były jeszcze specjalne Kadzie do pozyskiwania tranu.

Stosowano prostą metodę, olej wypływał małymi kroplami z rybiej wątroby zawieszonej na hakach, kiedy ta zaczynała gnić i rozkładać się. Nie jesteśmy w stanie wyobrazić sobie jaki to musiał być smród.

Tutaj na Lofotach proces osiągnął mistrzostwo. Na szczęście aptekarz Peter Møller w 1854 roku opracował nowoczesną metodę maszynowego pozyskiwania tranu za pomocą pary. Tylko on wie czy na potrzeby światła jako paliwo do lamp.

Czy witaminy D w walce z krzywicą. A może zimowej depresji. Pewnie jedno, drugie i trzecie. Nie zmienia to faktu, że stał się bezcenny dla życia mieszkańców. A my jesteś mu wdzięczni, bo metoda jest bez zapachowa.

Svolvær przywitał nas nowoczesnością i współczesnym duchem. Najdalej wysunięte na północ archipelagu nabrzeże to nowoczesne budownictwo, drewno, nikiel i szkło, ale o dziwo robiące dobre wrażenie.

Zapewne większość mieszkań jest hotelami bądź prywatnymi kwaterami dla turystów, ale odnieśliśmy wrażenie, że jest to też miasto młodych.

Dużo firm turystycznych i bardzo zachęcających knajp. I pomimo tego, że mieszka w nim 4,500 mieszkańców robi wrażanie bardzo rozbudowanego.

Takiego co to ma przyszłość. I w którym chce się żyć. Całe pobrzeże to ekspresowe połączenia promowe i trasy morskie na cały świat.

Svolvær to także plac zabaw dla zawodowych rybaków. Tu odbywają się coroczne Zimowe Mistrzostwa Świata połowu dorsza w Svolvær dla amatorów. Taka próba uczczenia rybołówstwa poprzednich epok sięgająca 1000 lat.

Solværgeita to góra koza lub kozia góra ze szczytem przypominającym kozie rogi. Lub autosugestia nazwy powoduje, że widzimy to co widzimy. Ale widzimy też panoramę miasta, a ta urzeka.

Szczyt jest dla alpinistów a dla jeszcze bardziej nielicznych skok z rogu na róg.

Jeśli lubicie wojskowe klimaty Muzeum Wojny, Lofotem Kriegminnemuseum pokaże Wam nawet bombki z podobiznami najważniejszych hitlerowskich dowódców. Bombki choinkowe oczywiście.

Portfel Evy Braun żony Hitlera czy akwarele malowane przez Hitlera. Doprawdy szkoda, że nie został malarzem.

Lofotach są cztery słynne, piękne, podobne do siebie jak bliźniacze siostry Osady Rybackie to Henningsvær, Nusfjord, Å i Reine.

Henningsvær nazywany jest Wenecją Lofotów, bo nie uległ współczesnym trendom architektonicznym. To oczywiście wioska rybacka, ale za to największa na całym archipelagu. To tutaj na bagnach osady znaleziono najstarsze narty w Norwegii datowane na 2 tys lat.

Nusfjord urzeka. To najstarsza i najlepiej zachowana osada i choć nie trafiła na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To ta prestiżowa organizacja objęła ja specjalną ochroną jako unikalne środowisko kulturowe związane z architekturą Norwegii.

I słusznie jest w niej coś wyjątkowego. Jest jakby ukryta za skałami małej zatoczki, lecz pozwala odkryć swoje wnętrze. A tym którzy do niej dotrą maja wrażenie, że sami ja odkryli i jej tajemnicę.

Dziwne uczucie ogarnia nas, kiedy docieramy do drogi, która się kończy a dalej nie ma już nic. Koniec. To tu znajduje się Å i Lofoten.

To kolejny skansen architektury rybackiej przekształcone w Muzeum Norweskich Wiosek Rybackich Norsk Fiskeværsmuseum tworzą swoisty skansen.

To tu znajduje się stara wytwórnia oleju Kuźnia i czynne do dziś Piekarnia. Jest też Muzeum Sztokfisza Norsk Tørrfiskmuseum jak przystało na symbol Lofotów, i największy Bank Dorsza.

Tu można zapoznać się z jego dawną historią i współczesnym procesem suszenia. Muzeum wyjaśnia jak dorsz zmienia się w sztokfisza. Pokazuje drogę od szczęśliwego dorsza pływającego w ławicy do szczęśliwego zjadacza go z talerza w norweskim domu.

Obiektem pożądania a zarazem nietypowym problemem tutejszych mieszkańców jest znikająca tablica z jej nazwą. Która potem zdobi ściany turystów złodziejaszków jako trofeum z Lofotów. I nic nie pomogła produkcja kopii tabliczek souvenirów. Tablica dalej znika.

Reine słynne Reine kto nie widział zdjęć o Lofotach na okładkach magazynów i Instagramie. Każdy kto jest nimi zainteresowany. Wprawdzie ta osada nie ma nic do zaoferowania oprócz uroku restauracji to broni się bajkowym pejzażem.

I szczytem Reinebringen który ma 670 metrów n.p.m. i jest jak folder z reklamy Lofotów. Jest tak popularny, że kosztował 7 milionów koron i wymagał ściągnięcia Szerpów z Nepalu.

Ponieważ stary szlak był stromy, śliski niebezpieczny i ludzkie stopy wykopywały liczne kamienie. Przybyli Szerpowie by ochronić zadeptywana górę i ochronić ludzi przez kolejnymi wypadkami.

Położyli 1560 schodów na wysokość 440 metrów n.p.m. Pięknych, kamiennych wijących się prawie na sam szczyt. Prawie, bo do końca brakuje 50 stopni.

Wchodząc ma się wrażenie, że więcej. Sama góra wydaje się wyższa. Widok z góry jest oczywisty. Widzieliśmy go wiele razy, ale na żywo to co innego. Piękne szczyty, porozrywane wyspy, pozszywane nićmi mostów. Warto.

Kiedy dotarliśmy do Kavalvika po północnej stronie Moskenesøya plaża jest miękka i z białym piaskiem. Przykleja się do skóry niczym księżycowy pył. Otoczona jest ostrymi górami.

Po półtorej godzinie wspinaczki dotarliśmy do Ryten na ostry klif stąd widać w dole Kvalsvika. To tu Instagramerzy odkryli zarówno Kvalsvika jak i Ryten, więc nie mogliśmy liczyć na samotność.

Pod Himmeltinden z widokiem na Småtindan po drugiej stronie Steinfjorden leży piękna plaża Uttakleiv z dużymi kamyczkami. The Times nazwał plażę najbardziej romantyczną w Europie, więc możesz przywieść kogoś, kto coś dla Ciebie znaczy.

W Stornågen, niedaleko Kablevåg jest Akwarium z fokami, rybami i życiem morskim. Jest też Kościół Kabelvåg, zwany Katedrą Lofotów. Pochodzi z 1898 roku i jest największym drewnianym budynkiem w północnej Norwegii. Jest też największym kościołem w kraju z miejscami siedzącymi dla 1200 osób.

Muzeum Wikingów na Lofotach Lofotr Viking Museum ma zrekonstruowany statek Wikingów, kopię statku Gokstad z X wieku. Zrekonstruowaną również farmę wodza na podstawie wykopalisk, za rządów Wikingów, których sagi i legendy mieszają się z historią do dziś można poczuć w każdy zakątku tego magicznego miejsca.

Historia ożywa w kopii 83 metrowej Sali Bankietowej znalezionej w Vågan i warsztatach, w których odbywa się tradycyjne rzemiosło. Gdzie znajdują się ekscytujące znaleziska archeologiczne.

Dzięki temu można przenieść się w przeszłość o ponad 1000 lat. Zapach palonego ogniska i statyści ubrani w stroje z tej epoki naśladując życie dopełniają misji.

Røstlandet składa się z 365 wysp, wysepek i wystających skał. Do Værøy i Røst można dotrzeć promem te dwie wyspy mają najłagodniejsze zimy w Norwegii są idealne do produkcji suszonych ryb.

Latarnia Morska Skomvær jest punktem końcowym Lofotów na południu. Stąd jest wiele wysp na północny wschód w kierunku Røstlandet: Hernyken, Trenyken, Ellefsnyken, Storfjellet, Vedøya. Værøy i wyspy w Røsthavet maja klify pełne ptaków. Około 1,5 miliona Maskonurów i Kormoranów, Lundefugl,Toppskarv, gniazduje żerując na morzu.

Najbardziej wysunięta na północ osada Lofotów na południowym krańcu Hinnøya największej wyspy w Norwegii to Raftsundet. Rozciąga się na 20 km na północ otoczona ostrymi szczytami. Które są domem największego stada Orłów Bielików w kraju i rajem dla ornitologów.

Dlaczego odnieśliśmy wrażenie, że ludzie zamieszkujący archipelag z pewną nuta rozdrażnienia, politowania i sarkazmu patrzą na nas przyjezdnych. Albo jak nie patrzą.

Ignorują nas zostawiając wrażenie znudzonych naszą ciekawością, tym, że jesteśmy wszędzie, tym, że wchodzimy nieproszeni do ich łodzi lub domostw.

Zaglądamy na ich podwórka. Przeszkadzamy, naruszamy ich spokój. Komentujemy smród lub zacofaną bądź co bądź architekturę. Zadeptujemy góry, zawłaszczamy dzikie plaże, hałasujemy i zostawiamy bałagan.

Wydaje nam się, że oni wcale nie prosili się o takie zainteresowanie. Ich kontakt ze światem nie jest na ich warunkach.

Mimo, że sami się do tego przecież przyczynili powołując do życia połowy za korony. Kiedyś tak ograniczone. Dziewicze zacofanie to był ich świat, w którym czuli się dobrze. Teraz wielki świat, przyszedł do nich.

Kontakty handlowe, interesy, turystyka, komercja, stały się nieodzowną częścią ich życia. I to ich gniecie. Dlatego my czuliśmy się jak nieproszeni goście, intruzi biorąc udział w tej niezrównoważonej turystyce jaka panuje na Lofotach.

Lofoty to też dolina cieni, gdzie północne słońce nie dochodzi. Szczyty górskie występują we wszystkich odmianach od półgodzinnych po całodniowe wyprawy. Archipelag od setek lat przyjmuje gości z bliska i daleka.

Teraz Twoja kolej by rozkoszować się wszystkim, tym co Lofoty mają do zaoferowania. Krajobraz jest majestatyczny i zapierający dech w piersiach.

Sam region jest mekką dla osób poszukujących bliskiego kontaktu z bezkresem natury. Zorzy, słońca na cudnych plażach, jazdy na nartach, nurkowania, surfingu, wspinaczki, kajaków. Możesz podglądać ptaki i życie morskich potworów.

Weź udział w wyścigu rowerowym by objechać cały archipelag bez przerwy.

Galopuj po plażach przy zachodzącym słońcu na koniach islandzkich.

Pograj w golfa na polu golfowym, które od morza dzieli zaledwie kilka źdźbeł trawy i jej dywanów porośniętych między skałami. Najlepszym polu golfowym w Europie czynnym 24 godziny na dobę.

Poopalaj się na plażach, skałach lub na szczytach. Grzej się północnym słońcem. Spróbuj, poczuj, zachwyć się. Bo to arcydzieło natury połączone z tradycją i historią jej mieszkańców.

1 Email

Nordkapp, którego stara nazwa brzmi Kyskanes, a której nie używają już nawet lokalnie mieszkańcy był miejscem świętym. Przylądek Północny wyznacza równoleżnik 71°10’21 i koniec świata.

Klif Nordkapp od setek lat przyciąga żądnych przygód ludzi z całego świata. Cel jest wspólny, dotrzeć do najbardziej wysuniętego na północ zakątka Europy.

Tutaj jesteśmy tak daleko od bieguna jak i od Oslo. Tu zaczyna się droga europejska, albo kończy. Skąd można dotrzeć z najbardziej na północ wysuniętego Przylądka Północnego Norwegii do najbardziej na południe położonego Lindesnes.

Nordkapp Wrota Piekieł

Duchowni już od XVI wieku zapuszczali się w północne rejony Norwegii, ale najbardziej wysunięta na północ część Europy była wciąż nieodkrytym obszarem. Nieznaną i niebezpieczną północą. Wrotami piekieł. Tu dusze wypełniały jaskinie i z gardeł wydobywały przeraźliwe dźwięki.

Gdzie wszędzie wisiały suche ryby, ludzie żyli po 150 lat i zaklinali przyszłość. Pełni strachu wypełniali niepoznane części wyspy rysunkami węży morskich i wielorybów-trolli atakujących żaglowce.

Silne siły natury sprawiały, że obszar ten był niebezpieczną wodą, a marynarze i podróżnicy opowiadali wiele dramatycznych historii. Nasza będzie raczej radosna. No prawie.

Ogromny Nordkapp

Nordkapp to ogromny klif, nie znajduje się na kontynencie, ale ma własną wyspę Magerøya. Wyspa ma strome wybrzeże, na szczycie którego znajduje się falisty, rozległy płaskowyż.

Golfsztrom, ciepły wiatr północy

Ma przyjemny klimat dzięki Golfsztromowi. Zimą, Nocy Polarnej przypada 67 dni, która trwa od 18 listopada do 24 stycznia. Latem 77 dni Polarnego Słońca od 11 maja do 31 lipca.

Fauna i flora na Nordkapp

Roślinność jest rzadka, ale w osłoniętych od silnego wiatru miejscach walczy o przetrwanie mała brzoza i wierzba. Bezkres pustkowia jest przerażający. Tylko renifery zbyt udomowione dają poczucie obecności człowieka. Niepotrzebnie. Chcieliśmy czuć, że dalej nie ma już nic, że tutaj nadal jest kiedyś.

Powódź w Alcie

Wyjeżdżamy z Alty jest czerwiec, jest ciepło a rzeki ciężkimi wodami zalewają brzegi, zabierając nawet ludziom domy. Czuć niepokój. Ludzie przychodzą nad rzekę obserwować jej żywioł. Ona nic sobie z nich nie robi, jest tak przecież co rok. A może tej wiosny jakby bardziej.

Bo czerwiec na północy to wiosna. Im dalej na Nordkapp raczej przedwiośnie. Nieśmiałe, niepewne. Większość parkingów, zjazdów i atrakcji pokrywa jeszcze brunatna warstwa śniegu. Wszystko jest jakby brunatne. Niebo, droga, pobocze, bezmiar widnokręgu.

Finnmark

Pędzimy autem po bezdrożach podnieceni samotnością. Bardzo rzadko mija nas auto. Nie ma domów, drzew. Trawy jeszcze nie wzeszły, porosty i mech ma zgniły kolor. Doprawdy nie wiemy co te biedaki w puszystych futrach jedzą. Co innego te mijane w soczystych lasach Finnmarku, ale tutaj.

Mijamy tylko plamy brudnego śniegu, rwące potoki z śniegowymi czapami mając nadzieję, że na naszych oczach odłamią się i spadną do wody ukazując turkusowy kolor lodu. Pługi śnieżne stoją zapomniane, bezużyteczne czekając, kiedy znów będą królami szosy północy. Tak niezbędnymi dla ludzkich potrzeb.

Droga E6 przez Sennalandet ma prawie 90 kilometrów jest księżycowa, prosta i gładka. Miejscami widać tylko zęby pługów śnieżnych i pogryzione barierki. Które co roku wymieniają służby drogowe. Widocznie jeszcze nie zdążyli. Jeszcze jest za wcześnie.

Renifery Finnmarku

Widzimy na drodze stado Reniferów. Zatrzymujemy samochód, przez otwartą szybę auta dotykam nosa jednego z nich. Ma wielki nochal pokryty kurzajkami, boję się zarazić, ale to jest silniejsze ode mnie. Wyciągam palce dłoni, kładę na nosie. Bezcenna sekunda. Trwam w bezruchu, żeby go nie spłoszyć.

A on patrzy na mnie przekręconymi nienaturalnie zbyt mocno w przód oczami jakby miał zeza. Ma nadzieje, że dostanie coś do jedzenia.

Na łbie ma rogi. Robią wrażenie żyjących własnym życiem i jakby przeszkadzały mu.Powyginane, pokręcone, poplątane, jeden inny od drugiego z futerkową otoczką. Jakby porośnięte mchem. Przez to zwierzę wydaje się jakieś niedoskonałe a przecież jest doskonałe.

Saami z Karsjok i Kautokeino

Latem Saami pochodzący z Karsjok i Kautokeino wypasają tu setki reniferów, to ich letnie pastwiska. Stada transportowane są okrętami desantowymi Marynarki Wojennej.

Statki dobijają do brzegu plaży Magerøysundet unoszą swe paszcze wypuszczając ogromne stada zwierząt ku wolności, by mogły spędzić lato po ciężkim pracowitym, zimowym sezonie.

Renifery na Nordkapp

Renifery wyglądają jak zjedzone przez mole, ponieważ zmieniają futro, by w sierpniu nowe gęste futro lśniło na północnym słońcu. Kiedyś musiały przepływać same by szukać pastwisk teraz człowiek decyduje o ich losie bardziej niż kiedyś.

Coraz mniej miejsca mają do życia. Coraz bardziej łamie się ich naturę i oswaja, ale mają w sobie coś dziko nieufnego. Coś co powoduje, że żywimy nadzieję, że te tereny są wyludnione i nieuczłowieczone.

Kwestia Saamów

Im bliżej końca tym mniej dziko. Bezmiar zmienia się w wody Oldenfjordu, którego spienione fale zlizują piach z drogi. Mijamy kilka małych wiosek, których nazwy są w dwóch językach, a których nie umiemy nawet wymówić. Norweskim i Saamiskim lub Sapmi jak kto woli. Czuć odwieczny konflikt kulturowy.

To tu od zawsze potępiano i poniżano dzikich Saamów rdzenną ludność, która podążała za reniferami, gdy one granic nie uznawały. I choć Król Harald V przeprosił za norwegizację i choć od ponad 30 lat funkcjonuje Sametinget.

To Organ Doradczy Norweskiego Parlamentu, który miał reprezentować tych północnych, (czy reprezentuje to już inna sprawa) to konflikt trwa nadal na tle etnicznym i kulturowym. Tak jakby Saamowie nie umieli samo stanowić o sobie.

A może to konflikt interesów między hodowcami reniferów a tak zwanymi zwolennikami postępu i ogromnych inwestycji.

Tunel Nordkapp

Jedziemy E69 trasą wybudowaną w 1999 roku. Wjeżdżamy w Tunel Nordkapp, Nordkapptunnelen podmorski tunel pod Magerøysundet który połączył kontynent z Jałową Wyspą, czyli Magerøya na której jest Nordkapp.

Budowano go trzy lata ma długość prawie 7 kilometrów i dwa kilometry schodzi pod poziom morza. Wystarczy, bo poczuć ciśnienie w uszach. Obecnie jest to jeden z najbardziej spektakularnych odcinków drogi.

Droga FATIMA

O wdzięcznej nazwie FATIMA i nie jest drogą do portugalskiego Sanktuarium, a skrót od nazwy Fastlandsforbindelsen til Magerøya.

Ten 17 kilometrowy odcinek składający się z trzech tuneli i pięciu mostów kosztował miliard koron! I jak widać nie jest to koniec inwestycji. Mijamy place budowy. Widzimy, jak buldożery wgryzają się w góry i drążą dziury na nowe tunele. Widocznie ludziom za mało cywilizacji na tej Jałowej Wyspie.

Honningsvåg stolica Północnego Przylądka

Dawniej na Nordkapp dostać można się było tylko za pomocą promów między Kåfjord i Honningsvåg. Nam zwyczajnie szkoda, że tak nie pozostało.

Za tunelem dojeżdżamy do Honningsvåg oddalonym trzydzieści kilka kilometrów i ostatnim miastem przed Przylądkiem Północnym. Jest największym zamieszkałym miejscem, to małe miasteczko na bardziej osłoniętym wnętrzu wyspy. 

Honningvåg był znany jako Małe Chicago, jest wiodącym miastem na wyspie od ponad stu lat. To tu żyje większość niemalże 3 tysiące z 6 tysięcy mieszkańców wschodniego wybrzeża wyspy a wszystko w kolorowym stylu zabudowy choć wojnę przetrwał jedynie kościół z 1885 roku.

Reszta została spalona doszczętnie przez Niemców, tak jak zresztą cały Finnmark. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, kiedy duże trawlery fabryczne z Norwegii i zagranicy porywały dorsza na Morzu Barentsa i dostarczały go do fabryk w Honningsvåg w nocnych klubach toczyło się życie. 

U młodych, spragnionych mężczyzn towarzyskich kobiet na lądzie tańczyły nocą hormony, hamowane jedynie przez niekorzystną dla nich równowagę płci. Wyblakłe oczy czy braki w uzębieniu to ryzyko, z którym trzeba było się liczyć.

Honningsvåg na końcu świata wydało się wyjątkowo nowoczesne zbyt nowoczesne, jakby miejscowi drwili sobie z warunków i jakby zima ich nigdy nie nękała. Ale jakie miało być, skoro w porcie co roku cumuje ponad setka statków wycieczkowych.

Od niedawna nosi tytuł najdalszego północnego miasta na świecie. Pokonując Hammerfest.

Brama Przylądka Północy

Jest bramą Przylądka Północy. Od trzystu lat ten znaczący port rybacki pomału zmienia się w punkt wypadowy na Nordkapp, a całe jego życie skupia się nabrzeżu portowym. Cumuje tu słynny Hurtigruten i arktyczne wycieczkowce na Spitsbergen.

Na nabrzeżu, gości wita Troll olbrzymi rodem z Geiranger, kafejki, sklep z pamiątkami, wspornik Meridian wzniesiony na cześć pomiarów globu ziemskiego w 1895 roku i pies bernardyn Bamse.

Czerwiec w mieście jest jeszcze cichy i pusty. Miasto nie wstało z zimowego snu. Wszystko zamknięte. Nie dostaniemy się do Muzeum Przylądka Północnego Nordkappmuseet.

Nie poznamy historii wypraw na kraniec Europy. Nie zobaczymy słynnego generatora prądu z pancernika Tripitz, ani największej na świecie skóry z niedźwiedzia polarnego.

Nie poznamy historii jego upolowania.  Nie odwiedzimy też legendarnego baru „Nøden” by obejrzeć słynną rewię. Nie ujrzymy też Kraba Królewskiego czołgającego się u wybrzeży. Dobrze, że choć do pomnika psa możemy się przytulić.

Parking na Nordkapp

Ostatnia kręta droga i wyłania się przed nami olbrzymi, pusty parking z budkami kontrolnymi. Miliony ton asfaltu. Wygląda trochę jak granica w Karlskronie po odpłynięciu promu. Zatrzymujemy się przy jednej z nich, ale ni żywej duszy.

Nigdzie turystów. Nikogo z 200 tysiące ludzi odwiedzających rocznie Przylądek Nordkapp.

Gdzie sznury kamperów staruszków z bogatych krajów, gdzie starość to nie wyrocznia. No gdzie? Jesteśmy sami. Wiedzieliśmy, że księdza Francesco Negri raczej nie zobaczymy, bo on był tu pierwszym turystą, ale żeby nikogo.

Na końcu parkingu stoi okazały, nowoczesny i wielki budynek kompleksu Nordkapphallen. Dziś zakotwiczony w klifie dający schronienie przed siłami natury na ostatniej prostej w kierunku Oceanu Arktycznego.

Hala Nordkapp

Parkujemy prawie przy wejściu, czuć porywy wiatru. Jeszcze nie wiemy, że jesteśmy jedynymi, pierwszymi i ostatnimi turystami tego dnia. Wita nas sympatyczny młody chłopak, pracownik. Przedstawia wyuczoną regułkę informacyjną na temat hali i tego z czego możemy skorzystać a raczej z czego nie możemy.

Jesteśmy małą grupą więc nikt restauracji dla nas nie otworzy, ale kino i owszem. Słono płacimy i po wymianie informacji rozmawiamy trochę luźniej.

Chłopak jest z Alty codziennie dojeżdża autobusem tu do pracy. Polka jest szefową kuchni. Był w Ålesund, czyli tak jakby u nas. Mówi też jedno zdanie. Jesteście odważni, że przyjechaliście dzisiaj. Ale brzmi to jak niepoważni.  Wkrótce mamy przekonać się, dlaczego.

Klif Przylądka Północy

Jesteśmy bardzo przejęci i podekscytowani tym, że dotarliśmy. Zapinamy kurtki i wychodzimy na zewnątrz na plac, który wieńczy kręcący się globus. By go dotknąć i zrobić upragnione fotografie. Pierwsze dziesięć metrów pokonujemy raczej normalnie by nagle poczuć żywioł siły wiatru.

Pierwszy raz w życiu musimy trzymać się barierki by dojść do celu i odwracać głowę od wiatru by złapać oddech. Porywy są tak mocne, iż mamy wrażenie, że gdyby nie siatka ogrodzenia to już dawno pływalibyśmy jakieś 300 metrów niżej w wodach klifu Przylądka Północy. Śmiejemy się do utraty tchu.

Czekamy, aż podmuchy ustaną by móc zrobić kolejne kilka kroków i cudem cyknąć kilka zdjęć. Wiatr wieje z prędkością 80 km na godzinę, ale tu na klifie trochę jakby mocniej. Nie słyszymy się, bo głos porywa wiatr.

Niebo choć mroczne wcale takie nie jest. Jest cudownie. Wszystko nam się podoba, nawet wiatr i nasza bezradność wobec niego. I to pustkowie. Tego właśnie chcieliśmy. Odludzia i poczucia respektu wobec sił natury.

Stanęliśmy na gigantycznym balkonie z widokiem na bezkresne morze i idealny horyzont połączony ze sobą razem na wieki. Jeśli dodamy to bezludzie i wyobrazimy sobie piękno nocnego słońca rozumiemy, dlaczego tysiące turystów przyjeżdża tu rok w rok doświadczać przestrzeni świata.

Czujemy się jak mikroskopijne części doskonałej nieskończoności wszechświata.

Globus Nordkapp

Globus wydaje się mniejszy niż na zdjęciach, zbudowany w 1978 roku, jest symbolem Przylądka Północnego jako globalnego miejsca spotkań. Tutaj ludzie z całego świata spotykają się i dzielą zachwyt pięknem ogromnego klifu i bycia na krańcu Europy.

Wracamy do hali. Skóra na twarzach i rękach jest czerwona od wiatru i piecze. Chłopak smaży wafle i jeszcze ciepłe zjadamy z kawą i dżemem. To taki luksus samotnego zwiedzania mekki podróżników.

Nie wzniesiemy toastu szampanem ani nie zjemy obiadu w restauracji, nie wyślemy pocztówki ze stemplem z lokalnej poczty, ale spacerujemy podziemiami oglądając wystawy, jaskinie, multimedialne prezentacje, zdjęcia.

W hali znajduje się Muzeum Tajlandzkie otwarte na cześć Króla Syjamu, Chulalongkorn, obecnie Tajlandii który przybył z wizytą w 1907 roku.

Hala została zbudowana wokół kamienia, na którym król wyrył swoje inicjały a która jest traktowana jak pierwsza księga gości. Ogromny kamień można oglądać pod przeszkloną gablotą w hali.

Tu historia miesza się z nowoczesnością, czuć ogromne pieniądze jakie pochłonął ten projekt. Ale robi wrażanie i a przecież o to chodziło. Nasuwa się refleksja, czy gdyby na Nordkapp był tylko klif i gdyby człowiek nie wkopał się w niego swoimi pazurami próżności a droga do niego wiodła przez wodę nie asfalt.

I czy gdyby trzeba było się wspinać na klif od strony zatoki to ilu by tu nas przybyło. Może prawdziwi podróżnicy. Na pewno nie my, zwykli konsumpcyjni turyści. Smutne prawda.

Nordkapp symbolem światła

W społeczeństwach prymitywnych w dawnych czasach religia kojarzyła się z ciemnością i światłem, symbolami życia. Dziś współczesny człowiek wciąż szuka drogi odnosząc się do tych samych symboli i poszukiwania życia wiecznego w świetle i w dniu trwającym 24 godziny, aby mógł przejść z dnia na dzień bez ciemności jako symbol jasnego życia.

Być może Przylądek Północny jest wielkim balkonem, na którym można uwiecznić podobnie jak prymitywny człowiek życia w świetle, nie mroku.

Kaplica na Nordkapp

Może dlatego ludzie przybywający od VI wieku tu, na koniec świata nadają temu miejscu religijne znaczenie. Tu spotykają się ludzie z całego świata i różnych wyzwań. Kaplica św. Jana

Nazywana też kaplicą Apostoła Światła jest zatem, najdalej wysuniętą na północ ekumeniczną kaplicą na świecie.

Znajduje się w hali jest wykuta w skale. Tutaj każdy niezależnie od wiary, może znaleźć miejsce na refleksję i medytację. Kaplica ma trzy symbole, Chrystusa, Krzyża i Gołębicy.

Jedynymi symbolami które mogą pogodzić wszystkie wyznania. St. Johannes Kapell jest dziełem norweskich artystów i rzemieślników. Muzyka, która jest odtwarzana skomponował i zadedykował Jan Garbarek utalentowany muzyk Jazzowy Norwegii.

Tutaj tez odbywają się śluby, chrzty oraz nabożeństwa. Po wejściu do kaplicy zapalają się światła a muzyka rozbrzmiewa w uszach. Naprawdę czuję się Stwórcę, cokolwiek dla każdego on znaczy. Byliśmy tam sami. I jest coś magicznego w tym miejscu. Czuję się siłę wiary.  

Film o 4 porach roku na końcu świata

Podziwiamy piękną panoramę tym razem za szkłem okien galerii. Oglądamy film panoramiczny o czterech porach roku na Nordkappie „Nordkapps 4 årstider i już żałujemy, że nie dotarliśmy tu zimą jadąc za pługiem w tumanach fal bryzgającego śniegu Roadtripem jeden za drugim. Tam i z powrotem.

Sławni odkrywcy na Nordkapp

Sławę i popularność Przylądek zdobył dzięki błąkającemu się kapitanowi statku Bonaventure w 1553 roku. Szukając drogi do Azji Richard Chancellor przepływając koło potężnego górskiego klifu oblicza położenie i nazywa go Przylądkiem Północnym a norweska nazwa Nordkapp jest po prostu tłumaczeniem tego.

Blisko sto lat później włoski ksiądz i podróżnik Francesko Negri przybywa pieszo na ten sam klif w 1664 roku i tak pisze: I oto staję na Przylądku Północnym, najdalszym punkcie Finnamarku, na krawędzi świata. Tutaj świat się kończy, tak jak i moja ciekawość, a teraz da Bóg, powrócę do Danii i do mojej ojczyzny. On który przebył dwuletnią wyprawę po Skandynawii na pieszo w tym miejscu poczuł spełnioną misję końca wyprawy.

To musi być wspaniałe uczucie. Dojść do końca ziemi, gdzie nie ma już nic i zaspokoić swoją ciekawość. Później w 1798 roku Giuseppe Acerbi odkrywca, pisarz, archeolog i muzyk podziwiając to miejsce i tak napisał: Tu czuje się jak twórca. I tworzył słynne dzieła.

W tym samym roku znanym gościem był też w 1798 roku książę Ludwik Orleański, późniejszy Król Francji Ludwik Filip XVII. Dotarł w te odległe rejony, aby uniknąć śmierci z rąk francuskich rewolucjonistów. Szukał pocieszenia u córki księdza w Måsøy, pozostawiając nieślubne dziecko i swoje ślady DNA na północy, które wciąż płynie w żyłach rybaków.

Z wdzięczności zostawia swoje popiersie. Majestatyczne marmurowe selfie w 3D na którym wcale nie jest przystojny.

Wizyta Króla na Nordkapp

Większość pocztówek już z 1900 roku przedstawia północne słońce na tle pomnika Króla Oskara II ówczesnego władcy Norwegii i Szwecji będących w Unii, który stał w miejscu obecnego Globusu, i oznaczał najdalszy punkt królestwa. Król dużo opowiadał o wyprawie na daleką północ.

Jego statek zakotwiczył w Hornvika w 1873 roku, tuż poniżej Przylądka Północnego, a energiczny młody król wspiął się na 1000 stopni na płaskowyż bez żadnych problemów. Teraz przed głównym wejściem do ośrodka leży pamiątkowy kamień.

Wizyta wzbudziła zainteresowanie światowej prasy a turystyka wystartowała pełna parą. Już w 1875 roku pierwsza grupa turystów przypływa statkiem wycieczkowym.

zdjęcie z hali Nordkapp które przedstawia port Hornvika

Dawna hala przylądka Nordkapp

Nim powstała hala, w lipcu 1891 roku na drugim końcu płaskowyżu otwarto Pawilon Szampański domek, w którym serwowano Szampana, a który to zwyczaj zapoczątkował Carl Vogt i jest celebrowany do dziś, tutaj turyści szukali schronienia lub wysyłali pocztówki. Pawilon został zamknięty na stałe w 1914 roku. Był to pierwszy drewniany domek, w którym była poczta i poczekalnia.

W latach 30 XX wieku dobudowano nowy budynek, który zastąpił stary pawilon. W 1933 roku przebudowano go na poczekalnie, a toalety przeniesiono do osobnego małego budynku.

Dawne domy na płaskowyżu Nordkapp nie spłonęły jesienią 1944 roku jednak w 1947 roku poczta była już tak bardzo zniszczona, że trzeba ją było rozebrać i odbudować ze starych materiałów. Podczas budowy nowego Nordkapphallen dom został wykorzystany jako barak pracy i zburzony w 1958 roku.

zdjęcie z hali Nordkapp, przedstawia dawny przylądek

Centrum Nordkapp

Obecnie trzy piętrowa kondygnacja Nordkapphallen, czyli centrum Nordkapp zostało ukończone w 1958 roku a oficjalnie otwarte 2 lipca 1959 roku. Ale jest tak nowoczesne i zadbane jakby zostało otwarte wczoraj. Robi ogromne wrażenie. Znaczna jego część jest wykuta w skale.  

Zaprojektowali go dwaj architekci Peder Cappelen i Torjørn Rodahl. Kiedy w 1956 roku otwarto drogę na Nordkapp liczba turystów drastycznie wzrosła, a wraz z nią potrzeba lepszej obsługi i lepszej przestrzeni dla odwiedzających.

Nim powstała droga turyści i goście musieli wspinać się po stromym zboczu cumując łódź w Hornvik około kilometra na południowy wschód od klifu.

Latem 1999 roku Król Harald otworzył połączenie lądowe z przylądkiem północnym. Trochę szkoda przechodzi nam przez myśl. Teraz wygoda i łatwa komunikacja odebrała trochę niedostępności temu miejscu. Stało się zbyt łatwe do zdobycia, dla każdego.

Dziś łodzie, samoloty i autobusy sprawiają, że to mitologiczne miejsce jest popularnym celem podróży. Zbyt popularnym i zbyt dostępnym.

zdjęcie z hali Nordkapp, przedstawia dawną poczekalnie

Projekt Dzieci Ziemi

W 1988 roku na przylądku Północnym miał miejsce wspaniały projekt autora Simona Flema Devolda. Dzieci Ziemi. Siedmioro dzieci, wybranych losowo tj. Jasmine z Tanzanii, Rafael z Brazylii, Ayumi z Japonii, Sithidei z Tajlandii, Gloria z Włoch, Anton z Rosji i Louise z Ameryki.

Wykonało płaskorzeźby, przedstawiające ludzkie twarze, które odlano z brązu by stanęły na zewnątrz hali wraz z cudownym posągiem kobiety z dzieckiem wykonanym przez artystkę Eve Rybakken.

Dzieci Ziemi symbolizują współpracę, przyjaźń, nadzieję i radość ponad granicami. Projekt rozpoczął się w 1989 roku i co roku na początku czerwca przyznawana jest nagroda humanitarna na rzecz dzieci na całym świecie poszkodowanych przed głód i wojny. W walce o ich lepszy byt.

Członkostwo Nordkapp Club

Każdy kto odwiedza Nordkapp może zostać członkiem The Royal North Cape Club od 7 czerwca 1984 roku cały płaskowyż przeszedł pod zarząd gminy. Club jest lokalną społecznością i ma za podstawowy obowiązek propagować wiedzę o Przylądku, jego historii i naturze.

Członkostwo jest sprzedawane w głównej hali a dochód trafia do lokalnego funduszu ochrony środowiska. Członkostwo można podpisać tylko osobiście. Wszyscy członkowie The Royal North Cape Club mają dożywotni bezpłatny wstęp na Nordkapp.

Wybite szyby na Nordkapp

Kończymy zwiedzanie hali, zamierzamy obejść jeszcze drugą stronę i obejrzeć płaskorzeźby, ale wiatr porywa kamienie z parkingu tak mocno, że ból uderzeń o skórę jest zbyt silny byśmy mogli spacerować. I wtedy zauważamy wybite tylne szyby samochodu, popękane na drobny mak które utrzymuje jedynie folia przyciemniająca przyklejona do okien.

Chwila konsternacji. Próbujemy ogarnąć co się stało i dociera do nas, że kamienie te, które tak boleśnie uderzały nas po nogach wybiły też szyby w naszym busie.

Jesteśmy podłamani, szyby wstawimy, ale nie dotrzemy do cypla z widokiem na morze i ścianę urwiska Nordkapp. Na tym wietrze jesteśmy bez szans. Czujemy niedosyt, który miesza się z rozczarowaniem. Ale z drugiej strony dobrze, że wina jest po stronie wiatru.

Golfsztrom pokazał swoja siłę. Przecież targał nami jak liśćmi, a raczej jak szmatami. Gdyby zawinił człowiek lub nasze postepowanie nie potrafilibyśmy tego wybaczyć. Teraz pokornie wsiadamy do samochodu, by rozpocząć samotną powrotną drogę ku cywilizacji.

Tak jak po wizycie w Tromsø gdzieś tam w środku czujemy, że to nie koniec z północą, że ten hen północny jest gdzieś w nas i musimy tu wrócić. Po to to wszystko.

Gjesvær wioska rybacka końca świata

Ale jedziemy dalej na zachód tutaj krajobraz łagodnieje. Zamiast stromych klifów piękne wysepki przypominające rafy. To tam leży wioska rybacka Gjesvær. Osada istnieje od czasów wikingów i pięknym archipelagiem idyllicznych wysp i wysepek, mieszka tu przez cały rok zaledwie 120 osób.

Rezerwat ptaków Gjesværstappan

Wokół wioski na trzech wyspach znajduje się rezerwat przyrody Gjesværstappan gdzie gniazduje wiele gatunków ptaków. Jeden z największych siedlisk w Norwegii. Gniazdują tu Maskonury, Rybołowy, Kormorany.

W sumie 3 miliony ptaków Na morzu jest dużo planktonu dzięki temu wody obfitują w ryby a ptaki mają pożywienie. Niestety z obszaru zniknęły lwy morskie, foki i wieloryby i nietrudno się domyślić kto wygrał te nierówną walkę o terytorium i życie w nim. Stąd też organizowane są wycieczki Birdsafari by podglądać ptaki walczące o najlepsze miejsca na gniazda i rozpocząć sezon lęgowy na oczach setek ludzi.

Brama kościelna czyli Kirkeporten

Skarsvåg z kolei to najbardziej na północ wysunięta wioska na świecie. Dziś mieszka tu około 60 osób, choć kilka dekad temu było ich pięć razy więcej. Z wioski można dojść do Bramy Kościelnej, Kirkeporten która jest naturalnym skalnym łukiem, przez który można podglądać Nordkapp i nigdy niezachodzące słońce.

Mały port przylądka Kamøyvær

Jest mały port, który skupuje ryby z lokalnych kutrów jest fabryka Stokfisza w którym pracują Polacy. Kamøyvær natomiast jest sam w sobie małym fiordem, cichą zatoką, gdzie ludzie pomiędzy wielkimi głazami pobudowali i kolorowe domki.

Wioski rybackie północy

Wszystkie wioski rybackie Fiskeværet są jakby zapomniane, żyją raczej dla turystyki niż z ryb. Wiele pustych porzuconych domów, wszechobecna cisza i pustka. Na wpół wymarłe uliczki. I tylko starzy przywiązani do miejsca ludzie, pamiętający czasy świętości, ale i oni pomału umierają razem z wioską.

Ostatnie komórki cywilizacji w potężnej nagiej przyrodzie. Umiera wszystko co cywilizacja nie jest w stanie pochłonąć. Umiera wszystko co człowiek nie chce ujarzmić.

Tak modna ostatnio forma turystyki, czyli zgodna z naturą jest jedynie cichym marzeniem, bo my ludzie pozbawieni instynktu przetrwania inaczej postrzegamy kontakt z naturą. A ona nas nie potrzebuje.

Jedno jest pewne. Wrócimy tu zimą.Przysięgamy.

0 Email